Παλατινή Ανθολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
αφαίρεση λανθασμένων απόψεων, αντικατάσταση με την κρατούσα
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
[[File:Anthologia Palatina p101.jpg|thumb|right|250px|Σελίδα του χειρογράφου της Παλατινής Ανθολογίας. Πρώιμος 10ος αιώνας. Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.]]
[[File:Anthologia Palatina p101.jpg|thumb|right|250px|Σελίδα του χειρογράφου της Παλατινής Ανθολογίας. Πρώιμος 10ος αιώνας. Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.]]
Η '''Παλατινή Ανθολογία''' ('''Anthologia Palatina''') ή '''Ελληνική Ανθολογία''' ('''Anthologia Graeca''', όρος που επικράτησε στις δυτικοευρωπαϊκές φιλολογίες)<ref>Britannica :''Greek Anthology, Greek Anthologia Hellēnikē, collection of Greek epigrams, songs, epitaphs, and rhetorical exercises that includes about 3,700 short poems''. - Άρης Δικταίος : ''Anthologia Graeca η λεγομένη Παλατίνη'', Γκοβόστης, 1980. - Αριστόξενος Σκιαδάς, εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, λήμμα Ανθολογία (Παλατινή) : ''Παλατινή Ανθολογία (Anthologia Palatina) ή ελληνική Ανθολογία (Anthologia Graeca)''- Βασίλης Λαζανάς, Αρχαία ελληνικά επιγράμματα εμπνευσμένα από την Κόρινθο και την περιοχή της, Αθήνα, 1971, σ. 15 : ''Η «Ελληνική ή Παλατινή Ανθολογία»''. – Ανδρέας Λεντάκης, Παλατινή Ανθολογία, Κέδρος 1972, σ. 12 : ''«Από την Παλατινή Βιβλιοθήκη που βρέθηκε πήρε την ονομασία Παλατινή Ανθολογία. Γενικώτερα είναι γνωστή σαν Ελληνική Ανθολογία»''. – Γιώργος Ιωάννου, Στράτωνος Μούσα Παιδική, Κέδρος, Αθήνα 1979, σ. 9 : ''Η «Ελληνική ή Παλατινή Ανθολογία»''.</ref> είναι συλλογή αρχαίων και βυζαντινών<ref name=EME>Μπάνεβ Γκέντσο, ''Παλατινή Ανθολογία'', 2003, στην [http://www.ehw.gr/asiaminor/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=5683 Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού].</ref> ελληνικών [[επίγραμμα|επιγραμμάτων]] που καλύπτει την περίοδο ποιητικής δημιουργίας περίπου από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 600 μ.Χ. που βρέθηκε σε χειρόγραφο το 1606 και θεωρείται ότι συντάχθηκε τον 10ο αιώνα, με βάση την [[Ανθολογία του Κεφαλά]].
Η '''Παλατινή Ανθολογία''' ('''Anthologia Palatina''') είναι συλλογή αρχαίων και βυζαντινών<ref name=EME>Μπάνεβ Γκέντσο, ''Παλατινή Ανθολογία'', 2003, στην [http://www.ehw.gr/asiaminor/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=5683 Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού].</ref> ελληνικών [[επίγραμμα|επιγραμμάτων]] που καλύπτει την περίοδο ποιητικής δημιουργίας περίπου από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 600 μ.Χ. που βρέθηκε σε χειρόγραφο το 1606 και θεωρείται ότι συντάχθηκε τον 10ο αιώνα, με βάση την [[Ανθολογία του Κεφαλά]]. Μαζί με την [[Ανθολογία του Πλανούδη]] απαρτίζει τη συμβατικά ονομαζόμενη [[Ελληνική Ανθολογία]]<ref name=EME/>.


Πρόκειται για πλουσιότατη ποιητική ανθολογία (3.700 επιγράμματα, 370 και πλέον ποιητών) που βασίζεται σε συλλογή την οποία συνέταξε στις αρχές του δέκατου αιώνα ο [[Βυζαντινοί|Βυζαντινός]] κληρικός και λόγιος [[Κωνσταντίνος Κεφαλάς|Κωνσταντίνος Κεφαλάς]], βασιζόμενος σε αρχαίες συλλογές. Πήρε το όνομά της από την [[Παλατινή Βιβλιοθήκη]] της [[Χαϊδελβέργη]]ς στην οποία βρέθηκε το χειρόγραφο, ο κώδικας Palatinus 23, από τον [[Γάλλοι|Γάλλο]] λόγιο [[Σαλμάσιους]] (Claude de Saumaise). Σήμερα το μεγαλύτερο κομμάτι της βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης (MS Pal. gr. 23) και ένα μικρότερο στο Παρίσι (Par. Suppl. gr. 384)<ref>{{cite web | url=http://hw.oeaw.ac.at/buecher/files/Wiener_Byzantinistische_Studien/Byzantine_Poetry_from_Pisides_to_Geometres._Texts_and_Contexts._Volume_One/s083-128.pdf | title=Byzantine Poetry from Pisides to Geometres | publisher=VÖAW | work=Chapter Three: Anthologies anf Anthologists | date=2003 | accessdate=September 10, 2011 | author=Lauxtermann, Marc D. | pages=83 | ISBN10=3-7001-3150-X}}</ref>.
Πρόκειται για πλουσιότατη ποιητική ανθολογία (3.700 επιγράμματα, 370 και πλέον ποιητών) που βασίζεται σε συλλογή την οποία συνέταξε στις αρχές του δέκατου αιώνα ο [[Βυζαντινοί|Βυζαντινός]] κληρικός και λόγιος [[Κωνσταντίνος Κεφαλάς|Κωνσταντίνος Κεφαλάς]], βασιζόμενος σε αρχαίες συλλογές. Πήρε το όνομά της από την [[Παλατινή Βιβλιοθήκη]] της [[Χαϊδελβέργη]]ς στην οποία βρέθηκε το χειρόγραφο, ο κώδικας Palatinus 23, από τον [[Γάλλοι|Γάλλο]] λόγιο [[Σαλμάσιους]] (Claude de Saumaise). Σήμερα το μεγαλύτερο κομμάτι της βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης (MS Pal. gr. 23) και ένα μικρότερο στο Παρίσι (Par. Suppl. gr. 384)<ref>{{cite web | url=http://hw.oeaw.ac.at/buecher/files/Wiener_Byzantinistische_Studien/Byzantine_Poetry_from_Pisides_to_Geometres._Texts_and_Contexts._Volume_One/s083-128.pdf | title=Byzantine Poetry from Pisides to Geometres | publisher=VÖAW | work=Chapter Three: Anthologies anf Anthologists | date=2003 | accessdate=September 10, 2011 | author=Lauxtermann, Marc D. | pages=83 | ISBN10=3-7001-3150-X}}</ref>.

Έκδοση από την 20:11, 8 Οκτωβρίου 2011

Σελίδα του χειρογράφου της Παλατινής Ανθολογίας. Πρώιμος 10ος αιώνας. Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.

Η Παλατινή Ανθολογία (Anthologia Palatina) είναι συλλογή αρχαίων και βυζαντινών[1] ελληνικών επιγραμμάτων που καλύπτει την περίοδο ποιητικής δημιουργίας περίπου από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 600 μ.Χ. που βρέθηκε σε χειρόγραφο το 1606 και θεωρείται ότι συντάχθηκε τον 10ο αιώνα, με βάση την Ανθολογία του Κεφαλά. Μαζί με την Ανθολογία του Πλανούδη απαρτίζει τη συμβατικά ονομαζόμενη Ελληνική Ανθολογία[1].

Πρόκειται για πλουσιότατη ποιητική ανθολογία (3.700 επιγράμματα, 370 και πλέον ποιητών) που βασίζεται σε συλλογή την οποία συνέταξε στις αρχές του δέκατου αιώνα ο Βυζαντινός κληρικός και λόγιος Κωνσταντίνος Κεφαλάς, βασιζόμενος σε αρχαίες συλλογές. Πήρε το όνομά της από την Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης στην οποία βρέθηκε το χειρόγραφο, ο κώδικας Palatinus 23, από τον Γάλλο λόγιο Σαλμάσιους (Claude de Saumaise). Σήμερα το μεγαλύτερο κομμάτι της βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης (MS Pal. gr. 23) και ένα μικρότερο στο Παρίσι (Par. Suppl. gr. 384)[2].

Η αξία της Ανθολογίας είναι μεγάλη γιατί διέσωσε το ελληνιστικό επίγραμμα που ήταν από τις κυριότερες εκφράσεις της ελληνικής ποίησης από τους Αλεξανδρινούς χρόνους μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού. Μεγάλη επίσης είναι και η επίδραση που άσκησε στη δυτική φιλολογία.

Η προϊστορία - Οι πρώτες συλλογές επιγραμμάτων

Η Παλατινή Ανθολογία στηρίχτηκε σε προγενέστερες συλλογές επιγραμμάτων, της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής και ύστερης ρωμαϊκής εποχής:

  • Πρώτος ο Μελέαγρος από τα Γάδαρα της Συρίας συστηματικά συγκέντρωσε (περί το 70 π.Χ.) επιγράμματα διαφόρων ποιητών, κατά αλφαβητική σειρά, σε μια συλλογή που την ονόμασε Στέφανο, όπου πρόσθεσε και δικά του ποιήματα. Στον πρόλογο της συλλογής του αναφέρει τους ποιητές που ανθολόγησε και παρομοιάζει τον καθένα μ’ ένα λουλούδι. Στο τέλος λέει ότι περιέλαβε ποιήματα και άλλων ποιητών των οποίων τα ονόματα δεν αναφέρει.
  • Γύρω στο 40 μ.Χ. ο Φίλιππος ο Θεσσαλονικεύς «αντανέπλεξε Στέφανον» σε αλφαβητική κι αυτός σειρά, που περιλάμβανε έργα ποιητών μετά τον Μελέαγρο καθώς και δικά του.
  • Ο Διογενειανός ο Ηρακλειώτης το 140 μ.Χ. εξέδωσε το "Ανθολόγιον" που περιλάμβανε επιγράμματα διαφόρων ποιητών• ο ίδιος δεν ήταν ποιητής.
  • Τον Β΄ μ.Χ. αιώνα ο ποιητής Στράτων εξέδωσε τη συλλογή Μούσα Παιδική που για πολλούς αποτελούσε το όνειδος της αρχαίας Ελληνικής ποίησης. Περιείχε παιδεραστικά επιγράμματα από τους Στεφάνους που αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά και νεότερα και πολλά δικά του. Η παιδεραστία ήταν μια μορφή έρωτα αρκετά διαδεδομένη στην αρχαιότητα και μερικά από τα ποιήματα αυτά είναι πλημμυρισμένα από γνήσιο αίσθημα και συναγωνίζονται σε ομορφιά τα ωραιότερα ερωτικά ποιήματα. Πολλά βέβαια είναι στ’ αλήθεια αθυρόστομα μέχρις αισχρότητας.[3]
  • Τον ΣΤ΄ μ.Χ. αιώνα συγκροτήθηκε ο Κύκλος των νέων επιγραμμάτων από τον Αγαθία, ποιητή και ιστορικό. Περιλάμβανε ποιήματα δικά του και άλλων συγχρόνων του καταταγμένα ανάλογα με το περιεχόμενό τους, κατάταξη που μιμήθηκαν οι κατοπινοί ανθολόγοι.

Στον Κύκλο σταματά η αρχαία επιγραμματική ποίηση. Τα λίγα επιγράμματα που προστέθηκαν από ‘κεί και πέρα (Σωφρονίου, Λεοντίου, Φωτίου κ.λ.) είχαν χριστιανικά θέματα και κατώτερη αισθητική αξία[4].

Οι βυζαντινές κωδικοποιήσεις

Όμως, το έργο των αρχαίων επιγραμματοποιών θα μας ήταν ολότελα άγνωστο αν δεν υπήρχαν οι κωδικοποιήσεις βυζαντινών φιλολόγων της Μακεδονικής Αναγέννησης [5]Στα τέλη του 9ου αι.[1][6], ο πρωθιερέας (πρωτοπρεσβύτερος) της αυτοκρατορικής Αυλής της Κωνσταντινούπολης, Κωνσταντίνος Κεφαλάς, συνέθεσε το κύριο σώμα της Ανθολογίας, βασιζόμενος στους στεφάνους της αρχαιότητας και στα μετέπειτα επιγράμματα όπως αυτά του Παύλου Σιλεντιάριου και του Αγαθία. Στο έργο αυτό ο Κεφαλάς βοηθήθηκε από τον μάγιστρο Γρηγόριο από την Κάμψα, ο οποίος είχε φέρει πολλά επιτύμβια επιγράμματα και άλλες έμμετρες επιγραφές από την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία (αυτά πέρασαν στη συλλογή του Κεφαλά ως ανώνυμα). Αυτό καθαυτό το χειρόγραφο του Κεφαλά έχει χαθεί, μπορεί όμως να ανασυντεθεί από την υπάρχουσα μορφή της Παλατινής Ανθολογίας,[6] επειδή γύρω στα 980, ένας ανώνυμος συντάκτης το αντέγραψε εμπλουτίζοντάς το με τα βιβλία που σήμερα αριθμούνται ως Ι, ΙΙ, III, VIII, XIII, XIV. Στο ίδιο πρόσωπο αποδίδεται και η θεματική κατάταξη των ποιημάτων.[6]

Ο Μάξιμος Πλανούδης, ιερωμένος κι αυτός, συνέθεσε την Ανθολογία του στα 1299. Περιείχε 2.400 επιγράμματα με 15.000 στίχους, στηριζόμενος στην Ανθολογία του Κεφαλά από την οποία όμως παρέλειψε ή διασκεύασε όσα θεωρούσε άσεμνα. Ωστόσο, ο Πλανούδης πρόσθεσε 388 επιγράμματα που δεν περιλαμβάνονται στη συλλογή του Κεφαλά,[6] αν και έχει υποστηριχθεί ότι αυτά τα ποιήματα προέρχονται από χαμένα χειρόγραφα του Κεφαλά[1][7]. Και η δική του κατάταξη ήταν θεματική, διαφορετική όμως από αυτή της προηγούμενης ανθολογίας[8].

Το χειρόγραφο και η ιστορία του

Claudius Salmasius (Claude de Saumaise) 1588-1653

Το χειρόγραφο γράφτηκε από τέσσερις γραφείς γύρω στα 980 και ένα μέρος του ελέγχθηκε από διορθωτή και σχολιάστηκε από «λημματιστή».

Το χειρόγραφο της Παλατινής Ανθολογίας «ανακαλύφθηκε» το 1606 όπως περιγράφεται στην επόμενη παράγραφο, αλλά το 1554, ο Ερρίκος Στέφανος (Henri Estienne) (με την λατινο-ελληνική εκδοχή του ονόματός Enricus Stephanus) προχώρησε στην εκτύπωσή του πρώτου του βιβλίου Ανακρεόντια, με μια σειρά ποιημάτων που θεωρούσε ότι ανήκαν στον Ανακρέοντα, από χειρόγραφο που βρήκε λίγα χρόνια πριν στη Λουβέν (Louvain) του σημερινού Βελγίου. Εκ των υστέρων φάνηκε ότι τα ποιήματα αυτά δεν είχαν καμιά διαφορά από αυτά που βρέθηκαν στο χειρόγραφο της Παλατινής Ανθολογίας και θεωρείται ότι στη Λουβέν ο Εστιέν είχε βρει το Παλατινό χειρόγραφο[9], το οποίο, άγνωστο πως, κατέληξε στη συνέχεια στην Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης.

Μέχρι το 1606 ήταν γνωστή μόνο η ανθολογία του Πλανούδη η οποία είχε γραφεί το 1299 και εκτυπωθεί το 1494. Το 1606 ο νέος τότε Γάλλος λόγιος Σαλμάσιος (Claude de Saumaise) ανακάλυψε το χειρόγραφο της Ανθολογίας στην Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης (ήταν τότε πρωτεύουσα της γερμανικής ηγεμονίας του Κάτω Παλατινάτου· από εδώ έγινε γνωστή ως Παλατινή Ανθολογία). Στα 1623 ο Μαξιμιλιανός της Βαυαρίας χάρισε όλο το χειρόγραφο στον Πάπα Γρηγόριο ΙΕ΄, ενώ το 1797 ο Ναπολέων αξίωσε και το χειρόγραφο δόθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού. Μετά την πτώση του Ναπολέοντα, το 1815, οι Γερμανοί ζήτησαν το χειρόγραφο αλλά επιστράφηκε μόνο το μεγαλύτερο μέρος του, ο Παλατινός Κώδικας 23 (Χαϊδελβέργη, Codex Palatinus 23), που περιλάμβανε τα πρώτα 13 βιβλία της Ανθολογίας. Ένα τμήμα του (Parisinus Suppl. Gr. 384), με τα δύο τελευταία βιβλία, έμεινε στο Παρίσι.

Διάρθρωση της Ανθολογίας - τα επιγράμματα και το μέτρο τους

Επιγραφή με επίγραμμα που περιέχεται στην Παλατινή Ανθολογία (Βιβλίο Ι,10, 31). Κόγχη από τον ναό του Αγ. Πολυεύκτου στην Κωνσταντινούπολη, 524-527 μ.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κωνσταντινούπολης

Το παλατινό χειρόγραφο του 980 (Palatinus 23 και Parisinus Suppl. Gr. 384) χωρίζεται σε δεκαπέντε βιβλία, για τα οποία έχει καθιερωθεί η λατινική αρίθμηση[1].

Πριν από την έναρξη του πρώτου βιβλίου υπάρχουν επιγράμματα τα οποία έχουν καταγραφεί στις πρώτες σελίδες που ήταν κενές, κάποια άλλα στις τελευταίες και κάποια ενδιάμεσα τα οποία δε θεωρούνται μέρος της Παλατινής Ανθολογίας, αλλά συνήθως αναφέρονται ως μια από τις Syllogae minores, τις μικρότερες δηλαδή συλλογές που έχουν διασωθεί, με το όνομα Sylloge Σπ (Συλλογή Σπ). Τα επιγράμματα αυτά είναι 58 σε αριθμό και είναι ίδια με κάποια από αυτά της Ευφημιανής συλλογής[10].

  • Το βιβλίο Ι περιέχει 123 χριστιανικά επιγράμματα.
  • Το βιβλίο ΙΙ περιέχει «εκφράσεις» δηλ. περιγραφές των αγαλμάτων που βρίσκονταν στο δημόσιο γυμναστήριο του Ζευξίππου στην Κωνσταντινούπολη. Η “Έκφρασις” αυτή γράφτηκε από τον Χριστόδωρο και έχει 416 δακτυλικούς εξάμετρους στίχους• το γυμναστήριο καταστράφηκε από φωτιά λίγον καιρό μετά τη σύνθεση του ποιήματος.
  • Το βιβλίο ΙΙΙ έχει δεκαεννέα επιγράμματα, τα «Κυζικηνά», που ήταν γραμμένα στον ναό της Απολλωνίδας στην Κύζικο.
  • Το IV βιβλίο περιέχει τα προοίμια των Στεφάνων, του Μελέαγρου και του Φιλίππου, και του Κύκλου του Αγαθία, καθώς και δύο ακόμη ποιήματα του τελευταίου.
  • Το V βιβλίο, περιέχει 310 ερωτικά επιγράμματα απ’ όλες τις συλλογές. Πολλά απ’ αυτά είναι αληθινά αριστουργήματα σε αίσθημα και ύφος.
  • Το VI βιβλίο περιέχει 358 αναθηματικά επιγράμματα. Είναι αυτά που γράφτηκαν (ή υποτίθεται ότι γράφτηκαν) για να συνοδεύσουν τα αφιερώματα γνωστών ιστορικών προσώπων (Παυσανίας, Λαΐς κ.α.) ή απλών ανθρώπων, κυνηγών, ψαράδων, γεωργών κ.α.
  • Το VII βιβλίο, από τα καλύτερα της Ανθολογίας, περιέχει 748 επιτύμβια επιγράμματα, πραγματικά ή φανταστικά, σε τάφους γνωστών και αγνώστων προσώπων.
  • Το VIIΙ βιβλίο περιέχει 254 επιγράμματα του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού.
  • Το IX βιβλίο έχει 827 επιγράμματα «επιδεικτικά», με διάφορα θέματα.
  • Το X βιβλίου έχει 126 επιγράμματα προτρεπτικά, ηθικού και φιλοσοφικού περιεχομένου.
  • Από τα 442 επιγράμματα του XI βιβλίου τα πρώτα 64 είναι συμποτικά[11] και τα υπόλοιπα σκωπτικά.
  • Το XII βιβλίο είναι η Μούσα Παιδική του Στράτωνα (258 επιγράμματα).
  • Το XIII βιβλίο περιέχει 31 επιγράμματα όλα με μέτρο διάφορο από το ελεγειακό δίστιχο.
  • Το XIV έχει 150 προβλήματα, αινίγματα και χρησμούς.
  • Το XV βιβλίο περιέχει 51 «σύμμικτα», δηλ. διαφόρων θεμάτων.

Τα τρία τελευταία βιβλία με τις χριστιανικές παρεμβολές, τα «τεχνοπαίγνια» του XV βιβλίου, τα προβλήματα, αινίγματα κ.τ.λ. υστερούν κι αυτά σε λογοτεχνική αξία.

Η κατάταξη πάντως αυτή των επιγραμμάτων δεν είναι απόλυτη. Υπάρχουν επιγράμματα που βρίσκονται σε βιβλίο άσχετο με το περιεχόμενό τους ή σχετικό μεν αλλά ανήκουν κατά πρώτον λόγο σε άλλο βιβλίο. Υπάρχουν επίσης επιγράμματα που θα μπορούσαν να βρίσκονται στο ένα ή στο άλλο βιβλίο.

Η Παλατινή Ανθολογία αποτελείται από 3.700 ποιήματα και επιγράμματα με 23.000 στίχους συνολικά. Η έκτασή τους ποικίλλει. Το πιο μακρύ επίγραμμα έχει 76 στίχους (Ι 10). Υπάρχουν μερικά που έχουν πάνω από 20 στίχους και μερικά μονόστιχα, αλλά τα περισσότερα έχουν 2-12 στίχους. Το μέτρο των ποιημάτων της Παλατινής Ανθολογίας είναι το ελεγειακό δίστιχο, δηλ. ο δακτυλικός εξάμετρος που απαντάται και στα ομηρικά έπη, συναρμοσμένος με τον δακτυλικό πεντάμετρο σε ένα είδος στροφής. Υπάρχουν βέβαια κάποιες εξαιρέσεις[12] αλλά το ελεγειακό δίστιχο κυριαρχεί.

Σύγκριση με την Ανθολογία του Πλανούδη

Η Παλατινή αλλά και η Πλανούδειος Ανθολογία γράφηκαν με βάση την Ανθολογία του Κεφαλά. Η σύγκρισή τους δείχνει ότι η Παλατινή Ανθολογία είναι πολύ πιο ακριβής στην αντιγραφή των κειμένων, ενώ στην Πλανούδειο, ο Πλανούδης εκτός από αρκετά λάθη, είχε συμπληρώσει ή μεταβάλλει κάποια επιγράμματα. Φαίνεται ότι η Παλατινή Ανθολογία αντέγραψε και τη μορφή της Ανθολογίας του Κεφαλά, ενώ ο Πλανούδης είχε ταξινομήσει στα επιγράμματα με πολύ διαφορετικό τρόπο, ανά θέμα. Επιπλέον, δεν είχε αντιγράψει όλη την Ανθολογία αλλά άφησε σημαντικό αριθμό από επιγράμματα: Η Πλανούδειος έχει 2.400 επιγράμματα ενώ η Παλατινή 3.700. Παρόλα αυτά, 388 από τα επιγράμματα που αναφέρονται στην Πλανούδεια Ανθολογία δεν υπάρχουν στην Παλατινή. Τα επιγράμματα αυτά στη συνέχεια καταγράφηκαν ως το 16ο βιβλίο των εκδόσεων της Ελληνικής Ανθολογίας, αναφερόμενο ως Appendix Planudea. Μετά την ανακάλυψη και δημοσίευση των επιγραμμάτων του Παλατινού χειρογράφου, η Ανθολογία του Πλανούδη δεν έχει πια την αξία που είχε και χρησιμεύει μόνο ως βοήθημα.

Οι ποιητές που συμπεριλαμβάνονται στην Παλατινή Ανθολογία

«Ὁ Ζεύς τήν Δανάην χρυσοῦ, κἀγώ δέ σέ χρυσοῦ·

πλείονα γάρ δοῦναι τοῦ Διός οὐ δύναμαι».Παρμενίωνος V.33

Σαν τη Δανάη εσύ, κι εγώ σαν Δίας να σε χρυσώσω. Μα από τον Δία πιο πολλά δεν έχω να σου δώσω.

«Καί πενίη καί ἔρως δύο μοι κακά· καί τό μέν οἴσω κούφως, πῦρ δέ φέρειν Κύπριδος οὐ δύναμαι».Παρμενίωνος V.34

Φτώχια και Έρως: δυο δεινά που το καθένα τυραννά. Και αν τη φτώχια τη βαστώ τον Έρωτα αδυνατώ.Σαν ρόδο υποπόρφυρο

εκδ.ΕΝΔΥΜΙΩΝ
βλ. και άρθρο Κατάλογος ποιητών της Παλατινής Ανθολογίας

Η Παλατινή Ανθολογία είναι ένας χώρος στον οποίο, όπως έχει λεχθεί, «αριστουργήματα συντρίβουν αριστουργήματα»[13] και στην οποία πρωταγωνιστούν ελάσσονες και άγνωστοι, στους πολλούς, ποιητές της ελληνιστικής και της πρωτοβυζαντινής εποχής, όπως οι Καλλίμαχος, Ήριννα, Ανύτη, Ασκληπιάδης, Λεωνίδας ο Ταραντίνος, Διοσκορίδης, Αντίπατρος ο Σιδώνιος, Μελέαγρος, Κριναγόρας, Φίλιππος ο Θεσσαλονικεύς, Μάρκος Αργεντάριος, Παλλαδάς, Ρουφίνος, Φιλόδημος, Αγαθίας, Παύλος ο Σιλεντιάριος.

Περιέχει βέβαια και λαμπρά ονόματα, όπως οι Όμηρος, Αίσωπος, Πυθαγόρας, Πιττακός, Αλκαίος, Αρχίλοχος, Μίμνερμος, Σαπφώ, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Ανακρέων αλλά τα επιγράμματά τους και ελάχιστα είναι και ψευδεπίγραφα τα περισσότερα. Το ίδιο ισχύει και για άλλους σημαντικούς ποιητές και συγγραφείς όπως οι Σιμωνίδης ο Κείος (αν και είναι ο πατέρας του επιτύμβιου επιγράμματος), Αισχύλος, Βακχυλίδης, Εμπεδοκλής, Ευριπίδης, Θουκυδίδης, Πλάτων (που εξόρισε τους ποιητές από την Πολιτεία του), Μένανδρος, Θεόκριτος και Λουκιανός[14] και που οπωσδήποτε η παρουσία τους στην Ανθολογία δεν μπορεί να σταθεί δίπλα στην άλλη τους πνευματική παραγωγή.

Κρίσεις

Κατά τον Αριστόξενο Σκιαδά η Ανθολογία «αποτελεί θησαυρό ανεκτίμητης αξίας για την κλασική φιλολογία».[15] Ο Άρης Δικταίος μιλά για «το εκπληκτικό θαύμα...που φωτίζει την ελληνική μοίρα μας από τα προομηρικά ως τα μέσα βυζαντινά χρόνια».[16] Πολλά από τα επιγράμματα είναι μικρά αριστουργήματα, αληθινά έργα τέχνης που συμπυκνώνουν με αξιοθαύμαστη βραχύτητα ένα υψηλό νόημα, μιαν ομορφιά σπάνιας ευαισθησίας ή το χαρακτηριστικά αστραποβόλο πνεύμα. Ο Βάλτερ Κράντς λέει ότι πολλά από τα επιτάφια επιγράμματα της ελληνιστικής εποχής «έχουν ομορφιά ξεχωριστή».[17] Κι αν υπάρχουν μερικοί που θεωρούν ότι η βραχύτητα ενός έργου τέχνης αφαιρεί από την αξία του, υπάρχουν άλλοι που πιστεύουν πως όσο λιτότερα κατορθώσει ο καλλιτέχνης να δώσει τελικά την εντύπωση που θέλει, τόσο πιο πετυχημένος είναι. Κατά τον Παλαμά οι ποιητές της Ανθολογίας κατόρθωσαν να κάνουν «ένα τετράστιχο κι’ ένα δίστιχο επίγραμμα… να αξίζη ολόκληρο ποίημα».[18] Όμοια εγκωμιαστικοί οι λόγιοι Κάρλ Ότφριντ Μίλερ (Karl Otfried Muller)[19]και Άλμπιν Λέσκι (Albin Lesky)[20]

Οπωσδήποτε η Ανθολογία έχει και τα ελαττώματά της. Ανάμεσα στα τόσα ποιήματα δεν ήταν δυνατόν να μην να έχουν εισχωρήσει και μερικά που η ποιότητά τους υστερεί. Είναι ορισμένα χωρίς αξιόλογο νόημα ή ποιητική πνοή, άλλα που είναι απλά στιχουργικά παιχνίδια (τεχνοπαίγνια, ακροστιχίδες, στίχοι με τα 24 γράμματα της αλφαβήτου κλπ). Υπάρχουν τέλος τα πορνικά και αθυρόστομα του ΧΙI βιβλίου, αν και δεν λείπει από αυτά το πάθος και το πνεύμα [21] . Τέλος υπάρχουν αρκετά επιγράμματα λίγο ή πολύ όμοια στο περιεχόμενο, ακόμα και στη διατύπωση. Η ομοιότητα αυτή κάνει πολύ προβληματική την αξιολόγηση των ποιητών τους. Βέβαια η έμπνευση θα πρέπει να αποδοθεί στον αρχαιότερο ποιητή αλλά, με την αβεβαιότητα που υπάρχει ως προς την πατρότητα πολλών ποιημάτων και τα βιογραφικά των ποιητών, τα πράγματα περιπλέκονται κάπως. [22] [εκκρεμεί παραπομπή]Πολλά επιγράμματα δεν ανήκουν, αναμφίβολα, στους ποιητές στους οποίους αποδίδονται, άλλων αμφισβητείται η πατρότητα ή προτείνονται άλλοι ποιητές από αυτούς που αναγράφει το κείμενο.

Εκδόσεις

Ο Ράισκε (Reiske) εξέδωσε ένα μέρος της Ανθολογίας το 1754.[23] Πρώτος ο Μπρουνκ (Brunck) έδωσε πλήρη έκδοση της Παλατινής Ανθολογίας στα 1772-1776, με διαφορετική όμως από το χειρόγραφο κατάταξη.[24] Ο Γιάκομπς (Jacobs) την εξέδωσε (1794-1814) ακολουθώντας την κατάταξη του χειρογράφου και προσθέτοντας ως XVI βιβλίο τα επιγράμματα από την Ανθολογία του Πλανούδη που δε βρίσκονται στην Παλατινή και άλλα 391 επιγράμματα από άλλες πηγές.[25] Προσιτές σήμερα εκδόσεις είναι, μεταξύ άλλων, αυτή της Loeb Classical Library με πεζή αγγλική μετάφραση του Πάτον,[26], του Μπέκμπι (Beckby) με γερμανική μετάφραση, κριτικό σημείωμα και σχόλια[27] και των εκδόσεων Les Belles Lettres με πεζή γαλλική μετάφραση, εκτενή εισαγωγή, άφθονα σχόλια και κριτικό υπόμνημα.[28]

Κριτικές εργασίες

Πολλοί ασχολήθηκαν με κριτικές εργασίες για την Παλατινή Ανθολογία. Πλήρης βιβλιογραφία υπάρχει στίς εκδόσεις του Μπέκμπι και της Les Belles Lettres (Εισαγωγή, σελ. LXX κ.ε.). Από τις εργασίες που μεταφράστηκαν στα ελληνικά, οι γενικές περί αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας των Καρλ Ότφριντ Μίλερ, [29] Βίλχελμ Φον Κριστ (Wilhelm von Christ),[30] Βάλτερ Κραντς (Walther Kranz),[31] Άλμπιν Λέσκι[32] καθώς και τις ελληνικές του Κωνσταντίνου Τρυπάνη[33] και όσες προλόγισαν τις μεταφράσεις που ακολούθησαν.

Μεταφράσεις και επιδράσεις

Ήδη οι Λατίνοι ποιητές Αυσόνιος και Μαρτιάλης είχαν μεταφράσει έμμετρα μερικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας. Ο Ούγκο Γκρότιους μετέφρασε όπως είδαμε την Ανθολογία του Πλανούδη (1630-31). Προηγουμένως λατινικές μεταφράσεις της Ανθολογίας του Πλανούδη έκαναν ο Παύλος Μανούτιος, ο Eilhard Lubin (Χαϊδελβέργη 1604) κ.ά. Λατινική μετάφραση εκπόνησαν επίσης οι Boissonade, Bothe, και J. Lapaume στην έκδοση Dubner-Gougny. Παραπάνω αναφέρθηκε η γερμανική μετάφραση του Μπέκμπι.

Μερικές από τις νεότερες γαλλικές μεταφράσεις είναι οι πεζές των Εκδόσεων Les Belles Lettres (βλ. και στην περί εκδόσεων παράγραφο) από τους Waltz, Desrousseaux, Surry κ.ά. καθώς και η έμμετρη των βιβλίων XIII-XV, στην ίδια έκδοση, του F. Buffiere.

Ιταλικές μεταφράσεις υπάρχουν αυτές του Μπρούνο Λαβανίνι (Bruno Lavagnini),[34] του Μπινιόνε (Bignone)[35] και του Σαλβατόρε Κουασιμόντο (Salvatore Quasimodo)[36]

Στα Αγγλικά μετέφρασε όλη την Ανθολογία ο Πάτον (πεζή μετάφραση), στην προαναφερθείσα έκδοση της Loeb. Από τις νεότερες έμμετρες αγγλικές μεταφράσεις, μπορούν να μνημονευτούν αυτές των Ρ. Σκέλτον (R. Skelton)[37] και η συλλογική παρουσίαση του 1973 με πρωτεργάτη τον Πίτερ Τζέι (Peter Jay).[38]

Από τις ελληνικές μεταφράσεις, αυτοτελείς εργασίες ή καταλαμβάνουσες αξιόλογη έκταση ανάμεσα σε γενικότερη μεταφραστική προσπάθεια, είναι του Σίμου Μενάρδου,[39] Γιώργου Θέμελη,[40] Ηλία Κυζηράκου,[41] Γιάννη Δάλλα,[42] Άρη Δικταίου, 33 επιγράμματα του Καλλίμαχου[43] Λευτέρη Νεγρεπόντη,[44] Κούλη Αλέπη,[45] Νίκου Σφυρόερα, [46], Νίκου Παναγιώτου,[47] Επίσης στο περιοδικό Πνευματική Κύπρος 1965-66, 1968-69, 1969-70. Βασίλη Λαζανά,[48] Γιώργου Ιωάννου.[49] Δημοσιευμένες σε περιοδικά ή περιλαμβανόμενες σε γενικότερο έργο τους, μικρής όμως έκτασης, είναι οι μεταφράσεις που εξεπόνησαν ο Ιωάννης Πολέμης,[50] Κωνσταντίνος Σκόκκος,[51] Ηλίας Βουτιερίδης,[52] Ε.Π. Φωτιάδης,[53] Θεόδωρος Ξύδης,[54] Παναγής Λεκατσάς[55] Τάκης Μπαρλάς,[56] Τέλλος Άγρας,[57] Κώστας Καιροφύλλας,[58] Θρασύβουλος Σταύρου,[59] Εύδοξος Τσολάκης,[60] Αλέκος Κωστάκης,[61] Λέων Κουκούλας,[62] Συμεών Κουρήτης,[63] Γ.Γ.Παπαγεωργίου,[64] Σπύρος Παναγιωτόπουλος,[65] Λεωνίδας Πολυδεύκης,[66] Θανάσης Παπαθανασόπουλος,[67] Ντίνος Χριστιανόπουλος.[68] Υπ’ όψιν επίσης η πεζή μετάφραση του Αντρέα Λεντάκη [69] και αυτή του Οδυσσέα Ελύτη των επιγραμμάτων του Κριναγόρα.[70]

Η Παλατινή Ανθολογία άσκησε μεγάλη επίδραση στην Δύση, αρχίζοντας από τον Προπέρτιο και φτάνοντας στον Έζρα Πάουντ. Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αμερικανού ποιητή Έντγκαρ Λι Μάστερς (Edgar Lee Masters), ο οποίος το 1915 εξέδωσε την περίφημη Spoon River Anthology που περιλαμβάνει 244 επιτάφια ποιήματα, καταφανώς εμπνευσμένα από την Παλατινή Ανθολογία.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Μπάνεβ Γκέντσο, Παλατινή Ανθολογία, 2003, στην Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού.
  2. ↑ Lauxtermann, Marc D. (2003). «Byzantine Poetry from Pisides to Geometres» (PDF). Chapter Three: Anthologies anf Anthologists. VÖAW. σελ. 83. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2011.  Unknown parameter |ISBN10= ignored (βοήθεια)
  3. ↑ Σίμου Μενάρδου, Στέφανος, σ. 143, για τον Στράτωνα : «Είναι ο συλλέκτης της ειδικής Ανθολογίας, που ονομάζεται "Παιδική Μούσα" -αλλά δεν είναι καθόλου παιδικόν ανάγνωσμα». Ορισμένα από τα επιγράμματα αυτά ο Πάτον δεν τολμά να τα μεταφράσει στα Αγγλικά και παραθέτει λατινική μετάφραση. Βλ. π.χ. ΧΙΙ 3, 7, 22, 210, 216, 225, 232, 238, 240 στην παρακάτω αναφερόμενη μετάφραση του Γιώργου Ιωάννου.
  4. ↑ Κατά τον Άρη Δικταίο (Anthologia Graeca η λεγομένη Παλατίνη, Γκοβόστης, 1980, τ. Α΄, σ. 109) το Πρωτοχριστιανικό Επίγραμμα, όπως μας παρουσιάζεται από τον Γρηγόριο (τον Ναζιανζηνό)...είναι, αναμφισβήτητα, πολύ κατώτερο, αισθητικά, από τα καθαρόαιμα «ελληνικά» επιγράμματα...του λείπει η πνοή, του λείπει η στίλβουσα λάμψη. Και στη σελ. 129 αναφέρει ότι οι καλοί επιγραμματοποιοί της μεσοβυζαντινής περιόδου απουσιάζουν από την Ανθολογία.
  5. ↑ Έφη Αθανασίου. «Μακεδονική Αναγέννηση». Αρχαιολογία και Τέχνες. http://www.arxaiologia.gr/assets/media/PDF/migrated/924.pdf. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Herbert Hunger, ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, τ. Β', Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1992, ISBN 9-602-50022-0, σ.439. Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " Hunger439 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  7. ↑ Paton, The Greek Anthology, Loeb Classical Library, τ. V, σ. 157.
  8. ↑ Άρης Δικταίος Anthologia Graeca η λεγομένη Παλατίνη, Γκοβόστης, 1980, τ. Α΄, σ. 132 & 135).
  9. ↑ Gerald N. Sandy (2002). «The classical heritage in France». BRILL. σελ. 396. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2011. 
  10. ↑ eds. A.S.F. Gow and D.L. Page (1968). «The Greek Anthology». Cambridge Univ. Press. σελίδες σελ. LIV Κεφ.: introduction, book 1. ISBN 521058759 Check |isbn= value: length (βοήθεια). Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2011. CS1 maint: Extra text: authors list (link)
  11. ↑ Συμποτικά επιγράμματα, Εκδόσεις Άγρας (1987) ISBN 978-960-325-823-0
  12. ↑ Τρία επιγράμματα είναι γραμμένα σε πεζό λόγο, ορισμένα είναι γραμμένα μόνο σε δακτυλικό εξάμετρο, άλλα σε τρίμετρους ιαμβικούς, άλλα σε διάφορους συνδυασμούς στίχων και τέλος το βιβλίο ΧΙΙΙ επιγράφεται "Επιγράμματα διαφόρων μέτρων".
  13. ↑ Edmonto de Amicis.
  14. ↑ "από τα μάλλον αμφισβητούμενα", "περισσότερο κι από αμφίβολα". Δικταίος ο.π. σ. 47 και 52.
  15. ↑ λήμμα Ανθολογία Παλατινή στην Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάννικα.
  16. ↑ Άρης Δικταίος, ο.π., σ. 150.
  17. ↑ Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μετάφραση Θρασύβουλου Σταύρου, εκδοτικός οίκος Παπαδημητρίου, 1953, τ. Β΄ σ. 45.
  18. ↑ Κωστής Παλαμάς Άπαντα, εκδ. Μπίρη, τ. ΣΤ΄σ.215.
  19. ↑ Karl Otfried Muller, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μετάφραση Λ.Γ.Χ. Κώνστα και Ν.Γ.Πολίτη, Αθήναι 1905, σ.217.
  20. ↑ Albin Lesky, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μετάφραση Αγαπητού Τσοπανάκη, Θεσσαλονίκη 1964, σ.1005-1007.
  21. ↑ Reiske: "Ύφος κομψό, περίτεχνο, εξαίσιο" (εις Βασ. Λαζανά Αρχαία Ελληνικά Επιγράμματα εμπνευσμένα από την Κόρινθο και την περιοχή της, Αθήνα 1971, σ. 161. Και συμπληρώνει ο Λαζανάς : "Πρέπει πάντως μαζί με τον Fr. Jacobs να συμφωνήσουμε. Ο Στράτων ανήκει στους πνευματωδέστερους επιγραμματοποιούς").
  22. ↑ Όπως έξι επιγράμματα με θέμα τον Δημήτριο τον Λακεδαιμόνιο που δείλιασε στη μάχη και τον σκότωσε η μητέρα του (VII 230, 433, 531, IX 61, 397, 447), έξι επίσης αναθηματικά επιγράμματα τριών συγκεκριμένων κυνηγών (VI 11-16) κ.ά.
  23. ↑ Reiske, Anthologiae Graecae a Constantino Cefala conditae libri tres (Λειψία, 1754).
  24. ↑ Brunck, Analecta veterum poetarum Graecorum (Στρασβούργο 1772-1776, τόμοι 3).
  25. ↑ Jacobs, Anthologia Graeca sive poetarum Graecorum lusus ex recensione Brunckii (Λειψία 1794-1814). 2η έκδοση : Anthologia Graeca ad fidem codicis olim Palatini, nunc Parisini, ex apographo Gothano edita (Λειψία 1813-1817, τ. 3).
  26. ↑ The Greek Anthology, Heinemman 1917, Λονδίνο, (5 τόμοι), στη σειρά της Loeb Classical Library σε πολλές επανεκδόσεις, με λίγα όμως σχόλια.
  27. ↑ Μόναχο 1957-58, Tusculum Bucherei.
  28. ↑ Anthologie Grecque, premiere partie : Anthologie Palatine. Αποκατάσταση κειμένου από τον Pierre Waltz, Παρίσι 1928. Δεύτερη έκδοση 1960. Παρίσι, Societe d’ edition «Les Belles Lettres».
  29. ↑ Karl Otfried Muller, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, μετάφρ. Α. Κυπριανού, 1885.
  30. ↑ Wilhelm von Christ, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας μετάφραση Λ.Γ.Χ. Κώνστα και Ν.Γ.Πολίτη (Αθήναι 1905).
  31. ↑ Walther Kranz, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μετάφραση Θρασύβουλου Σταύρου, εκδοτικός οίκος Παπαδημητρίου, 1953, τόμοι 2.
  32. ↑ Albin Lesky, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μετάφραση Αγαπητού Τσοπανάκη, Θεσσαλονίκη 1964.
  33. ↑ Κωνσταντίνου Τρυπάνη, Η Αλεξανδρινή ποίηση, Αθήνα 1943, Callimachus (1956) Univ. Oxford Press
  34. ↑ Bruno Lavagnini, Epigrammi di Meleagro (Pisa, 1924).
  35. ↑ Bignone, L’ epigramma greco, studio critico e traduzioni poetiche (Bologna 1921).
  36. ↑ Salvatore Quasimodo, Dall’ Antologia Palatina, 1968.
  37. ↑ R. Skelton, Two hundred poems from the Greek Anthology, Methuen 1971 & 1973
  38. ↑ Peter Jay, The Greek Anthology and other ancient Greek epigrams, Allen Lane 1973. Μεταξύ των μεταφραστών ήταν και ο ποιητής Έζρα Πάουντ.
  39. ↑ Στέφανος, εκλογαί αρχαίων ποιημάτων, Αθήναι 1924 (121 επιγράμματα και άλλα ποιήματα με πρόλογο για την μεταφραστική και βιογραφικά σημειώματα για τους ποιητές).
  40. ↑ Γιώργος Θέμελης,Το επίγραμμα και οι Μακεδόνες επιγραμματοποιοί, Μακεδονική Εκπαιδευτική Εταιρία, Θεσσαλονίκη, 1938. Με εισαγωγή για το επίγραμμα, μετάφραση 62 επιγραμμάτων και σημειώσεις για τους ποιητές από την Μακεδονία
  41. ↑ Ηλίας Κυζηράκος, Ποιήματα από την Παλατινή Ανθολογία, Αθήνα 1962 (135 επιγράμματα )
  42. ↑ Γιάννης ΔάλλαςΚαλλίμαχος, ο ξύλινος νους, Ενδοχώρα, Γιάννινα 1960. (33 επιγράμματα του Καλλίμαχου)
  43. ↑ Σ’ αναζήτηση του Απόλυτου (Ιστορική Ανθολογία της Παγκοσμίου Ποιήσεως), Φέξης, Αθήνα 1964• 54 επιγράμματα μεταξύ άλλων ποιημάτων . —Μάνα• παγκόσμιος Ανθολογία Βασιλόπουλος 1968• 22 επιγράμματα μεταξύ άλλων ποιημάτων, με σημειώματα για τους ποιητές. —Anthologia Graeca, η επιλεγομένη Παλατίνη τόμος Α΄, Γκοβόστης, 1980 (εισαγωγή, κριτικά σχόλια, σημειώματα για τους ποιητές και μεταφράσεις επιγραμμάτων)
  44. ↑ Αρχαίων Ελλήνων Ποιητών Επιγράμματα, Το Ελληνικό Βιβλίο, 1971
  45. ↑ Αρχαία Ελληνικά Επιγράμματα, Μαυρίδης, Αθήνα 1977. Επίσης 114 επιγράμματα στο περιοδικό Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1965
  46. ↑ Θεοκρίτου Ειδύλλια 25 επιγράμματα, Ανακρέων και Ανακρεόντεια, 19 επιγράμματα , Λουκιανού άπαντα (τόμος ΙΓ΄), 52 επιγράμματα, όλα στη σειρά Βιβλιοθήκη των Ελλήνων υπ’ αριθμ. 160, 78 και 55.
  47. ↑ Νίκος Παναγιώτου,Εκατόν ερωτικά επιγράμματα από την Παλατίνη Ανθολογία, Λευκωσία 1970.
  48. ↑ Βασίλης ΛαζανάςΑρχαία Ελληνικά Επιγράμματα εμπνευσμένα από την Κόρινθο και την περιοχή της, Αθήνα 1971. Με εισαγωγή, σχόλια και βιογραφικά σημειώματα (116 επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας). —βλ. επίσης μεταφράσεις επιγραμμάτων στην μετάφρασή του των Ρωμαϊκών Ελεγείων του Γκαίτε , Αθήνα 1972. — Πολλά επιγράμματα στα περιοδικά Νέα Εστία από τον τόμο 87 κ.ε., Ηπειρωτική Εστία 1970,1971,1972, Αιολικά Γράμματα 1972, 1973, Κριτικά Φύλλα 1975, Παρνασσός 1972 (ο Πρόλογος του Μελέαγρου) και αλλού.
  49. ↑ Γιώργος Ιωάννου,Στράτωνος Μούσα Παιδική. Όλα τα επιγράμματα του ΧΙΙ βιββλίου της Ανθολογίας. Κέδρος, Αθήνα 1979. Πολλά απ’ αυτά είχαν ήδη δημοσιευθεί στο περιοδικό του Φυλλάδιο (τεύχη 3-6)
  50. ↑ Ιωάννης Πολέμης,Θεοκρίτου Ειδύλλια, Φέξης 1911
  51. ↑ Κωνσταντίνος Σκόκκος,Επιγράμματα, 1921 και 1927
  52. ↑ Ηλίας ΒουτιερίδηςΑρχαίοι Έλληνες Λυρικοί, Β΄ έκδοση
  53. ↑ Ε.Π. Φωτιάδης, Νέα Εστία, 1931, τόμος 9
  54. ↑ Θεόδωρος Ξύδης, περιοδικό Νέα Γράμματα, 1935
  55. ↑ Παναγής Λεκατσάς, Εβδομήντα πέντε επιγράμματα με εισαγωγή στο περιοδικό Νέα Εστία των ετών 1940, 1942, 1943.
  56. ↑ Νέα Εστία 1941
  57. ↑ Τέλλος ΆγραςΒουκολικά και Εγκώμια
  58. ↑ Κώστας Καιροφύλλας, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1952, 1966, 1969.
  59. ↑ Θρασύβουλος Σταύρου, στη μετάφραση τού έργου του Βάλτερ Κραντς «Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας» και στο βιβλίο του Στο ζυγό του στίχου μου.
  60. ↑ Ηπειρωτική Εστία 1954.
  61. ↑ Αλέκος Κωστάκης, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1956, 1965, 1973, 1974.
  62. ↑ Λέων Κουκούλας,Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1960
  63. ↑ Συμεών Κουρήτης, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1960
  64. ↑ Γ.Γ.Παπαγεωργίου, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1960
  65. ↑ Σπύρος Παναγιωτόπουλος, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1965
  66. ↑ Λεωνίδας Πολυδεύκης, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1965
  67. ↑ Θανάσης Παπαθανασόπουλος,Νέα Εστία τόμοι 89,93, 95
  68. ↑ Ντίνος Χριστιανόπουλος, περιοδικό Διαγώνιος 1966.
  69. ↑ Ανδρέας Λεντάκης, Παλατινή Ανθολογία, Κέδρος 1972.
  70. ↑ Οδυσσέας Ελύτης, Κριναγόρας , Εκδ. Ύψιλον 2009

Νεότερες μεταφράσεις

  1. ΡΟΥΦΙΝΟΣ, Τα επιγράμματα , (εκλογή), μτφρ. Τάσου Ρούσσου Νέα Εστία τ. 1725 (Ιούλιος-Αύγουστος 2000)
  2. Παλατινή ανθολογία, ερωτικά επιγράμματα, επιλογή-εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια Νίκος Χ. Χουρμουζιάδης, "στιγμή" 1999
  3. Ρουφίνου, Επιγράμματα Ερωτικά, εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια Κώστας Χωρεάνθης, εκδόσεις Πατάκη 2000
  4. Τα επιγράμματα του Ρουφίνου, έκδ. ΕΣΤΙΑ (2003) ISBN 960-05-1059-8)
  5. ΠΙΕ ΚΑΙ ΕΡΑ & ΣΥΝΙΣΤΩΡ ΑΛΑΛΗΤΩΝ, Άρη Μπιτσώρη
  6. ΣΥΜΠΟΤΙΚΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΠΑΛΑΤΙΝΗΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ εκδόσεις Άγρα, μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας
  7. "ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ, ΒΑΣ. ΛΑΖΑΝΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΗΜΑ 1992
  8. ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ - ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ, μετάφραση : ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ : ΘΥΡΑΘΕΝ
  9. Αρχαία ελληνικά ερωτικά επιγράμματα, Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη, 2003, μετάφραση : Μουλακάκης, Νίκος Μ.
  10. Ερωτικά Επιγράμματα, Εκδ, ΣΤΙΓΜΗ
  11. Δώδεκα Τραγουδάκια από την Παλατινή Ανθολογία,του Ηλία Πετρόπουλου (εκδ. Νεφέλη-1980)
  12. Αδιον ουδέν έρωτος της Νίκης Φιλιππουπολίτη, από τις εκδόσεις Κατάρτι, 2003
  13. Ανθολογία Ελληνική Παλατινή. Ολόκληρη η Παλατινή από τις εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, μετάφραση: φιλολογική ομάδα Κάκτου
  14. Τα αρχαία ερωτικά επιγράμματα, Βασίλειος Λαζάνης, εκδ. Παπαζήση
  15. ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ «σαν ρόδο υποπόρφυρο», Ι.Ν.ΚΥΡΙΑΖΗΣ εκδ. Ενδυμίων
  16. ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΛΟΓΟΣ« Αρχαία Ελληνικά Επιτύμβια Επιγράμματα», ΡΟΚ ΝΤΕΝΙ σε μετάφρ. Παντελή Μπουκάλα, Εκδ. ΑΓΡΑ ISBN 960-325-287-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Παλατινή_Ανθολογία&oldid=2905255"