Coherer
.jpg)
Een coherer is een zeer vroeg type ontvanger van radiogolven voor de telegrafie. De coherer was alleen geschikt voor het ontvangen van morse-berichten. Voor het ontvangen van draadloze telefonie en AM-radio was het apparaat ongeschikt.
Constructie & Werking
De coherer bestaat uit dun glazen buisje met twee elektroden en losjes gevuld met metaalvijlsel (FeNi). Een zijde van de coherer wordt verbonden met de antenne, terwijl de andere kant aan aarde ligt. Een elektrische stroom uit een energiebron parallel aangesloten op coherer wordt door de hoge elektrische weerstand moeilijk doorgelaten. Echter onder invloed van een radiogolf kleeft het poeder aan elkaar en laat de coherer de stroom wel gemakkelijk door. Deze stroom kan bijvoorbeeld een belletje laten rinkelen of een relais bedienen.
De reden is dat tussen de metaaldeeltjes microscopisch kleine vonkjes optreden die de deeltjes aan elkaar klontert. Door lichtjes tegen de buis te tikken verdwijnt deze eigenschap weer en keert de oude situatie weer terug.
Historie
De uitvinding van de coherer wordt vaak toegeschreven aan de Franse radiopionier Édouard Branly, die het rond 1890 z'n Radio conducteur voor het eerst gebruikte als ontvanger van radiogolven. Echter, zes jaar daarvoor was het principe van de coherer reeds beschreven door de Italiaanse natuurkundige Temistocle Calzecchi Onesti. Tijdens onderzoek ontdekte hij dat de elektrische geleidbaarheid van ijzervijlsel, opgesloten in een geïsoleerde buis, sterk toenam onder invloed van elektrische velden van buitenaf. Onesti gebruikte het vooral als stormdetector doordat het reageerde op atmosferische storingen in de lucht.
Later verbeterde de Engelsman Oliver Lodge het apparaat verder, verklaarde de principe werking ervan en gaf het de naam coherer (van het Engelse to cohere, aaneenhechten). Later werden voor het ontvangen van radiogolven betere apparaten ontwikkeld, zoals de kristalontvanger, de elektronenbuis en de hedendaagse transistor.