Auteurswet (Nederlandse wet)

Auteurswet
Citeertitel	Auteurswet
Titel	Wet van 23 september 1912, houdende nieuwe regeling van het auteursrecht
Afkorting	Aw
Soort regeling	Wet in formele zin
Toepassingsgebied	Nederland
Rechtsgebied	intellectueel eigendomsrecht (auteursrecht)
Status	geldend
Grondslag	geen
Goedkeuring en inwerkingtreding
Ondertekend op	23 september 1912
Gepubliceerd in	Stb. 1912, 308
In werking getreden op	1 november 1912
Geschiedenis
Opvolger van	Auteurswet 1881
Wijzigingen	Externe lijst
Lees online
	Auteurswet
Portaal	Mens & maatschappij

Zie Auteursrecht (Nederland) voor een conceptueel overzicht van de wet en aanverwante wetten.

De Auteurswet (afgekort: Aw) is de wet die in Nederland het auteursrecht, waaronder portretrechten, regelt. De wet werd aangenomen op 23 september 1912; ze kwam in de plaats van de oudere Auteurswet 1881 en is sindsdien meermalen gewijzigd, laatstelijk voor de invoering van het auteurscontractenrecht. Middels de Wet auteurscontractenrecht, voor een deel opgenomen in de Auteurswet en voor een ander deel in de Wet op de naburige rechten in 2015, beoogt de Nederlandse wetgever de makers en uitvoerende kunstenaars te beschermen, wanneer zij over de exploitatie afspraken maken met exploitanten, bijvoorbeeld uitgevers, die daarbij doorgaans de sterkere partij zijn.^[1] De wet regelt ook de zogenoemde persoonlijkheidsrechten. Voorheen werd de wet aangeduid als Auteurswet 1912, maar sinds er door verjaring geen zaken meer denkbaar zijn die nog zouden kunnen vallen onder de vorige wet uit 1881 is de gangbare benaming kortweg Auteurswet. Reeds in 1914 en 1915 vonden de eerste wijzigingen van de wet plaats, om deze aan te passen aan wijzigingen in de Berner Conventie.

Uitzonderingen[bewerken | brontekst bewerken]

De Nederlandse Auteurswet kent een aantal uitzonderingen. Er bestaat geen auteursrecht op wetten, besluiten en verordeningen door de openbare macht uitgevaardigd, noch op rechtelijke uitspraken en administratieve beslissingen (art. 11 Aw). Een andere uitzondering op het auteursrecht betreft het wettelijk vrijgelaten beperkt eigen gebruik (art. 16b Aw).

Wijzigingen[bewerken | brontekst bewerken]

Een belangrijke wijziging vond plaats in 1995 ter implementatie van de Europese auteursrechtenrichtlijn. Hierbij is de beschermingsduur verlengd van 50 naar 70 jaar.

Door harmonisatie van wetgeving in de Europese Unie is de auteurswet sinds 1990 significant aangepast. Het artikel auteursrechten in de Europese Unie bevat hiervan een overzicht.

Citeertitel van de wet[bewerken | brontekst bewerken]

In 2008 is onder meer de citeertitel "Auteurswet 1912" gewijzigd in "Auteurswet" omdat het jaartal overbodig was en bovendien ten onrechte de indruk wekte dat de wet niet in de loop der jaren veelvuldig aan technologische ontwikkelingen zou zijn aangepast.^[2]

De aanduiding 'Auteurswet 1912' is lange tijd vooral gebezigd ter onderscheiding van de voorgaande Auteurswet 1881. Na de invoering van de wet 1912 bestonden talloze voortbrengselen die voor 1912 waren gemaakt en waarop het auteursrecht reeds werd beschermd op grond van de eerdere wet. Die wet uit 1881 vermeldde echter nog geen expliciete bescherming voor foto's.

Literatuur (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Johann Adam Alsbach Auteurswet 1912 en Berner Conventie - practische handleiding, 1912 en herz, uitg. 1932
Louis Guillaume van Praag De auteurswet 1912 en haar verband tot de herziene Berner Conventie, 1912
F.W.J.G. Snijder van Wissenkerke Het auteursrecht in Nederland - Auteurswet 1912 en herziene Berner Conventie, 1913
H.Pfeffer Kort commentaar op de Auteurswet 1912, 1940 en herz. uitgave 1973
Théodore Limperg Auteursrecht in Nederland - auteurswet 1912, Berner conventie, universele auteursrecht-conventie, 1943, diverse malen herzien tot 1975
E.D. Hirsch-Ballin Auteursrecht in wording, 1947
Niek van Lingen Auteursrecht in hoofdlijnen, 1975
Sjoerd Gerbrandy Kort commentaar op de Auteurswet 1912, 1988
D.J. Hesemans Auteursrecht, 2 dln, 2012
Dirk Visser, Jacqueline Schaap & Paul Kreijger (red.) Auteurswet - inclusief Wet Auteurscontractenrecht, 2015

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Actuele tekst van de Auteurswet op wetten.overheid.nl

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Bij de beraadslagingen in de Tweede Kamer van het wetsontwerp voor de Auteurswet 1912 werd m.b.t. het voormalig art.2 uitdrukkelijk gesteld dat die specifiek diende om de maker als veelal zwakkere partij te beschermen. Zie omtrent de wetsgeschiedenis evt. met name Het auteursrecht in Nederland - Auteurswet 1912 en herziene Berner conventie van F.W.J.G. Snijder van Wissenkerke uit 1913, een van de eerste uitgebreide handboeken bij deze nieuwe wet, waarmee Nederland in zijn nationale wetgeving de Berner Conventie implenteerde.
↑ Wet van 13 maart 2008 tot herstel van wetstechnische gebreken en leemten alsmede aanbrenging van andere wijzigingen van ondergeschikte aard in diverse wetsbepalingen op het terrein van het ministerie van Justitie (Reparatiewet III Justitie) (Stb. 85)

Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina Auteurswet op de Nederlandstalige Wikisource.

[1] Bij de beraadslagingen in de Tweede Kamer van het wetsontwerp voor de Auteurswet 1912 werd m.b.t. het voormalig art.2 uitdrukkelijk gesteld dat die specifiek diende om de maker als veelal zwakkere partij te beschermen. Zie omtrent de wetsgeschiedenis evt. met name Het auteursrecht in Nederland - Auteurswet 1912 en herziene Berner conventie van F.W.J.G. Snijder van Wissenkerke uit 1913, een van de eerste uitgebreide handboeken bij deze nieuwe wet, waarmee Nederland in zijn nationale wetgeving de Berner Conventie implenteerde.

[2] Wet van 13 maart 2008 tot herstel van wetstechnische gebreken en leemten alsmede aanbrenging van andere wijzigingen van ondergeschikte aard in diverse wetsbepalingen op het terrein van het ministerie van Justitie (Reparatiewet III Justitie) (Stb. 85)

[1]

[2]