Aborcja

Aborcja (od łac. abortio – poronienie) – termin potoczny oznaczający dokonanie sztucznego przerwania ciąży.

Aborcja to zabieg usuwający zarodek lub płód z macicy po zagnieżdżeniu. Środki wczesnoporonne, używane po stosunku (do 72 godzin), zapobiegają uwolnieniu komórek jajowych z jajników lub zapobiegają zapłodnieniu. Stosowane później zapobiegają zagnieżdżeniu się zarodka.

Samoistne przedwczesne zakończenie ciąży nazywane jest poronieniem (jeśli ma miejsce do 22 tygodnia ciąży) lub porodem przedwczesnym (jeśli ma miejsce po 22 tygodniu ciąży). W języku polskim nie używa się słowa aborcja w znaczeniu poronienie samoistne.

Kontrowersje dotyczące aborcji odnoszą się do problemu określenia momentu rozpoczęcia się ludzkiej egzystencji. Zdaniem naukowców z XVII w. już plemniki i komórki jajowe miały stanowić indywidua mające status ontologiczny osoby ludzkiej. Inni przesuwają tę granicę dalej, przyznając status osoby zygocie, powstałej podczas połączenia komórki jajowej i plemnika. Kolejne koncepcje mówią o rozpoczęciu egzystencji w momencie zagnieżdżenia się zarodka w macicy, ukształtowania się układu nerwowego płodu, lub też dopiero w momencie narodzin. Określone zapatrywanie na powyższy problem determinuje stosunek do statusu etycznego aborcji, jaki powinien obowiązywać społecznie.

Metody aborcji

• aborcja farmakologiczna, tzw. "regulacja miesiączki", pigułka RU-486, Mifegine, Mifeprex, Methotrexate,
• rozszerzenie szyjki macicy i aspiracja (odessanie pod ciśnieniem - możliwa w 7-12 tygodniu ciąży) lub wyłyżeczkowanie płodu (generalnie między 10, a 22 tygodniem ciąży),
• aborcja w drugim trymestrze (12-22 tydzień ciąży) polegająca na wywołaniu akcji skurczowej
• tzw. wczesne cięcie cesarskie.

W zależności od etapu ciąży stosowane są różne metody. Na najwcześniejszym etapie (do dziewiątego tygodnia) zwykle podaje się kobiecie serię środków chemicznych wywołujących poronienie. Chemiczna aborcja (aborcja farmakologiczna) jest używana w 10% wszystkich aborcji przeprowadzanych w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Używany jest preparat dwuskładnikowy. Dawka pierwsza zawiera substancję niszczącą lub deformującą zarodek, dawka druga powoduje skurcze macicy i wydalenie zarodka i wyściółki macicy. Dawka pierwsza zawiera metotreksat - chemioterapeutyk, antymetabolit kwasu foliowego lub mifeproston - inhibitor progesteronu, druga dawka zawiera prostaglandyny w postaci mizoprostolu (stosowany również w Polsce w terapii choroby wrzodowej żołądka) lub gemeprostu. Mizoprostol jest używany w USA a gemeprost jest używany w UK i w Szwecji. Preparaty te są skuteczne w pierwszym trymestrze ciąży. Gdy użyte w pierwszych 49 dniach ciąży, 92% kobiet przechodzi poronienie bez konieczności interwencji chirurgicznej. Mizoprostol lub metotreksat mogą być użyte pojedynczo, ale mają niższą skuteczność i na poronienie trzeba czekać do 2 tygodni. W wypadku użycia łatwo dostępnego metotreksatu, dochodzi to poważnej deformacji płodu. W 8% wypadków, gdy farmakologiczna aborcja nie wywołała wydalenia płodu, aborcja wymaga dodatkowej interwencji chirurgicznej .

Na dalszych etapach stosuje się rozmaite połączenia metody podciśnieniowego opróżniania macicy z mechanicznym zniszczeniem zarodka/płodu i usunięciem jego resztek. W nieco bardziej zaawansowanej ciąży często stosowane jest rozczłonkowanie żywego płodu za pomocą szczypiec chirurgicznych.

W ostatnim trymestrze używana jest zazwyczaj metoda wywołania przedwczesnego porodu lub niszczącego płód odpowiednika metody cesarskiego cięcia. Płód jest najczęściej uśmiercany wewnątrz macicy, przed rozpoczęciem właściwej operacji. W metodzie aborcji przez tzw. "poród częściowy", nogi i tułów żywego płodu wydobywane są na zewnątrz, podczas gdy głowa pozostaje w kanale rodnym. Płód jest zabijany poprzez wbicie z tyłu głowy w rdzeń kręgowy otworu szczypcami chirurgicznymi, po czym w celu ułatwienia jego wydobycia na zewnątrz (zmniejszenie obwodu czaszki), przez ten otwór za pomocą próżniociągu odsysany jest mózg. Metoda ta, legalna w USA od 1973 została zakazana w kwietniu 2007 .

Do późnych aborcji stosowane jest również wstrzykiwanie zasadowego roztworu soli do worka owodniowego powodujące uśmiercenie płodu. W wyniku aborcji metodą wstrzyknięcia roztworu soli stosunkowo często dochodzi do urodzenia żywego, zdolnego do przeżycia płodu - w Wielkiej Brytanii zdarza się około pięćdziesięciu takich przypadków rocznie, przy czym ze względu na późny wiek dopuszczalnego uśmiercenia (24 tydzień) wiele dzieci jest zdolnych do samodzielnego życia, lecz w praktyce są pozostawiane bez opieki i umierają. W USA żyje co najmniej kilkanaście osób urodzonych w wyniku nieudanej aborcji tą metodą, z których najbardziej znaną jest Gianna Jessen, obecnie działaczka ruchu pro-life.

Wszystkie powyższe metody aborcji wykonuje się bez znieczulenia płodu, który ze względu na niekompletny rozwój układu nerwowego odczuwa ból przez płód pojawia się dopiero w III trymestrze ciąży. Ewentualnie znieczulana jest tylko matka.

Metody tradycyjne zwane bywają spędzaniem płodu, stosowane przez znachorów oraz przez same kobiety lub ich partnerów, polegają na podawaniu mniej lub bardziej trujących ziół, długotrwałym podskakiwaniu czy biciu po brzuchu ciężarnej . W skrajnych przypadkach zdarzały się przypadki rodzenia do klozetu .

Skutki aborcji dla zdrowia fizycznego kobiet

U kobiet które poddały się zabiegowi aborcji częściej wystepuje rak piersi, przy kolejnych ciążach dochodzi do poronień samoistnych, często też są one bezpłodne lub dzieci rodzą się z wadami. Skutki te są szczgólnie ciężkie gdy przerywa sie pierwszą ciążę w życiu kobiety bądź jest ona nastolatką..

Skutki aborcji dla zdrowia psychicznego kobiet

Aborcja może mieć negatywne skutki psychologiczne i psychiatryczne dla kobiety, która jej się poddała (tzw. "zespół poaborcyjny") a także jej partnera i dzieci. Psychiatrzy nie są zgodni czy gorsze następstwa mogą mieć ewentualne negatywne skutki psychiczne wynikające z niechcianej lub nieuświadomionej ciąży, czy też skutki ewentualnego "zespołu poaborcyjnego".

Według dr Witolda Simona z Kliniki Nerwic Instytutu Psychiatrii negatywne skutki "zespołu poaborcyjnego" przejawiają się m.in. spadkiem poczucia własnej wartości, depresjami (u 93% kobiet) oraz nerwicami (u 98% kobiet). Według innych badań przeprowadzonych w 2006 roku w Nowej Zelandii na kobietach w wieku 18-25 lat aborcja w tym wieku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem depresji, stanów lękowych, tendencji samobójczych i innymi zaburzeniami psychosomatycznymi.

W 1994 brytyjskie Royal College of Psychiatrics opublikował raport, z którego wynikał wniosek że zagrożenie dla zdrowia psychicznego w wyniku aborcji w pierwszym trymestrze jest znacznie mniejsze niż to wynikające z kontynuacji ciąży w przypadku, gdy w ewidentny sposób może powodować ona u kobiety zaburzenia psychiczne. Stanowisko to zostało w 2008 zrewidowane i kolegium przyznało, że według obecnego stanu wiedzy wyniki badań są w tym względzie niespójne – część z nich wskazuje na istnienie negatywnych skutków psychicznych aborcji, część wskazuje że brak jest dowodów na takie skutki. W związku z tym kolegium wyraziło opinię, że lekarze do których zgłaszają się kobiety proszące o aborcje powinni każdorazowo przeprowadzać wywiad w celu racjonalnej oceny, czy większe ryzyko zaburzeń psychicznych wystąpi w wyniku kontynuowania ciąży czy też w wyniku jej przerwania. Zaleciło także rzetelne informowanie pacjentek o wszystkich możliwych zagrożeniach m.in. w ulotkach edukacyjych oraz dalsze badania w tym zakresie.

W Wielkiej Brytanii dyskusja na temat negatywnych skutków psychicznych aborcji powróciła w 2007 po samobójstwie znanej malarki Emmy Beck, która powiesiła się po usunięciu ciąży bliźniaczej, gdy jej partner stwierdził, że nie chce mieć bliźniaków. W tym przypadku kwestionowano również kompetencje lekarzy, którzy dokonali aborcji, pomimo że Beck – jak napisała w liście pożegnalnym – była pełna wąpliwości w tej kwestii. Wcześniej debatę na ten temat sprowokowała lewicowa aktywistka Karin Struck, która w 1992 roku opublikowała książkę Widzę swoje dziecko we śnie, opisującą negatywne skutki psychiczne po aborcji, której dokonała w 1975 roku. W 2007 roku we Włoszech na podstawie wyroku sądu dokonano przymusowej aborcji u 13-letniej Valentine, która wbrew swojej matce chciała urodzić dziecko. Po dokonaniu zabiegu podjęła próbę samobójczą, a następnie trafiła do szpitala psychiatrycznego.

Aspekty etyczne i odbiór społeczny

Problematyka dopuszczalności i wykonywania aborcji jest wysoce kontrowersyjna w oczach części społeczeństwa i jest przedmiotem różnych ocen moralnych. Wykonywanie zabiegu aborcji wiąże się z dużym sprzeciwem wielu osób oraz środowisk, między innymi związanych z Kościołem katolickim i kościołami protestanckimi (tzw. "obrońcy życia", ruchy pro-life). Z drugiej strony, aborcja jest akceptowana przez ludzi, którzy decyzję o ewentualnym przerwaniu ciąży pozostawiają kobiecie.

W religii katolickiej aborcja stanowi grzech śmiertelny i wiąże się z automatyczną ekskomuniką. W przekonaniu takich religii jak katolicyzm, prawosławie, buddyzm, hinduizm, rodzimowierstwo, islam i większość wyznań protestanckich oraz judaistycznych, płód jest istotą ludzką, aborcja zaś jest zabójstwem naruszającym prawa osoby nienarodzonej. Opinię tą podzielają również niektóre środowiska feministyczne, etycy świeccy, genetycy oraz prawica i część centrum politycznego i ideologicznego. Środowiska popierające swobodę decydowania o wykonaniu lub nie zabiegu aborcji (ruchy pro-choice), nie zgadzają się z tym stanowiskiem i sprzeciwiają się wprowadzaniu zakazu dokonywania aborcji. Radykalne stanowisko opowiada się za brakiem ograniczeń w dopuszczalności aborcji do określonego etapu rozwoju płodu (aborcja "na życzenie"). Jego argumentem jest prawo kobiety do swobodnego wyboru odnośnie swojego stanu ciąży, uznawane przez zwolenników tej opcji za wartość. Stanowisko umiarkowane opowiada się za dopuszczalnością aborcji jedynie pod pewnymi określonymi warunkami (jak ciąża w wyniku zgwałcenia, trudne warunki życiowe lub materialne kobiety, uszkodzenia lub wady genetyczne płodu). Stanowisko radykalnie przeciwne dopuszczalności przerywania ciąży optuje za jego całkowitym zakazem, uznając że zawsze można znaleźć jakąś rozsądną alternatywę dla dokonania aborcji.

Wyraźny zakaz dokonywania aborcji znajdował się w Przysiędze Hipokratesa:

Nikomu, nawet na żądanie, nie dam śmiercionośnej trucizny, ani nikomu nie będę jej doradzał, podobnie też nie dam nigdy niewieście środka poronnego.

W tekście Deklaracji Genewskiej fragment ten został zastąpiony następującym zdaniem:

zachowam najwyższy szacunek dla życia ludzkiego.

W tekście Przyrzeczenia Lekarskiego, które jest dziś składane przez lekarzy w Polsce, odpowiedni fragment brzmi:

przyrzekam: (...) -służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu;

W Polsce problematyka warunków dopuszczalności aborcji jest od lat 90. XX wieku przedmiotem debaty publicznej. Istotny wpływ na społeczne postrzeganie aborcji ma stanowisko Kościoła katolickiego. Problematyka aborcji wywołuje silne emocje, których wyrazem jest między innymi język debat, odnoszący się do "zabijania nienarodzonych" z jednej strony, a do "prawie kobiet do decydowania o swoim ciele" z drugiej. Kwestia aborcji podnoszona jednak bywa często w doraźnych celach politycznych.

W USA, gdzie szczególnie silne są ruchy antyaborcyjne, miały miejsce zabójstwa lekarzy dokonujących aborcje przez fanatycznych przeciwników aborcji, jednak organizacje pro-life całkowicie odcinały się od takich aktów (żaden z zabójców nie był z nimi związany), co obejrzeć można w filmie Cher pod tytułem "If These Walls Could Talk". Od niedawna w USA zgłaszane są przez placówki aborcyjne do sądów sprawy o utraty źródeł dochodów przeciw ludziom z ruchów "pro-life" w związku z przeprowadzanymi przez nich pikietami.

Liczne dyskusje wzbudza także kwestia dzieci, które przeżyły zabieg aborcji i są zdolne do samodzielnego życia, co wraz z postępem medycyny jest możliwe w coraz wcześniejszym wieku. Według relacji brytyjskich praktykowane jest dobijanie dzieci, które przeżyły zabieg aborcji za pomocą zastrzyków, z kolei we Włoszech głośna była sprawa omyłkowego abortowania 22-tygodniowego płodu, który przeżył zabieg i był reanimowany.

Na świecie istnieje przemysł wykorzystujący tkanki abortowanych płodów do różnych celów, począwszy od produkcji kosmetyków odmładzających (m.in. ze względu na bogatą zawartość kwasu hialuronowego) po wykorzystywanie do szczepionek linii komórkowych płodu. W 2006 roku głośna była ucieczka z Ukrainy dwóch lekarzy, którzy na terenie Irlandii wystąpili o azyl i zeznawali w sprawie nakłaniania kobiet do nieuzasadnionej aborcji w jak najpóźniejszym okresie ciąży w celu pozyskania z nich tkanek, eksportowanych następnie za granicę. W UE wytwarzanie kosmetyków z tkanek ludzkich jest zabronione od 1997 roku.

Aborcja bywa także krytykowana z pozycji ateistycznych i humanistycznych przez osoby wychodzące z założenia, że prawo do życia nie wynika jedynie z przekonań religijnych. Opinie takie prezentowali Pier Paolo Pasolini, Oriana Fallaci czy Giuliano Ferrara, znani z ateistycznych (lub agnostycznych) poglądów.

Aspekty prawne

Dopuszczalność aborcji we wczesnym okresie ciąży:

     na życzenie;

     ze względu na: życie matki, zdrowie (psychiczne), na gwałt, upośledzenie płodu, czynniki socjoekonomiczne;

     jak wyżej z wyjątkiem czynników socjoekonomicznych;

     jak wyżej z wyjątkiem upośledzenia płodu;

     ze względu na życie matki i zdrowie (psychiczne);

     niedopuszczalna;

     uzależnione od regionu;

     brak informacji.

Aborcja na świecie

Zgodnie z uchwaloną w 1989 r. przez ONZ Konwencją o prawach dziecka dziecko oznacza, każdą istotę ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat (art. 1) oraz każde dziecko ma niezbywalne prawo do życia (art. 6). Jednocześnie w niemającej mocy prawnej preambule zapisano: dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczegółowej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu.

W krajach, w których aborcja legalna jest na życzenie, dopuszczalna jest wyłącznie we wczesnym okresie ciąży. Po pierwszym trymestrze poza szczególnymi wyjątkami traktowana jest na ogół jako przestępstwo. Aborcja w pierwszym trymestrze ciąży jest co do zasady legalna na życzenie, lub bez większych ograniczeń, bądź nie egzekwuje się przepisów karnych w Rosji (w latach 1920-1936, a potem od 1955 roku) i przyłączonych do niej republikach radzieckich, takich jak: Białoruś (1920-1936, 1955), Kazachstan (1920-1936, 1955), Turkmenistan (1921-1936, 1955), Ukraina (1922-1936, 1955), Gruzja (1922-1936, 1955), Armenia (1922-1936, 1955), Azerbejdżan (1922-1936, 1955), Kirgistan (1924-1936, 1955), Uzbekistan (1925-1936, 1955) i Tadżykistan (1925-1936, 1955), a także w Islandii (od 1935), Japonii (1948), we wchodzących w skład byłej Jugosławii Serbii (od 1952), Kosowie (1952), Czarnogórze (1952), Macedonii (1952), Bośni i Hercegowinie (1952), Chorwacji (1952) i Słowenii (1952), we wchodzących w skład byłego Związku Radzieckiego Litwie (od 1955), Łotwie (1955), Estonii (1955) i Mołdawii (1955) oraz na Węgrzech (1956), w Bułgarii (1956), Rumunii (1957-1966, 1990), Korei Północnej (1961), Kubie (1965), Wielkiej Brytanii (1967), Finlandii (1970), Singapurze (1970), Indiach (1971), Zambii (1972), Fidżi (1972), Niemczech (1972/1976), Danii (1973), Grenlandii (1973), Stanach Zjednoczonych (1973), Portoryko (1973), Korei Południowej (1973), Tunezji (1973), Cyprze (1974), Szwecji (Aborcja w Szwecji1974), Francji (1975), Austrii (1975), Nowej Zelandii (1977), Włoszech (1978), Luksemburgu (1978), Norwegii (1979), Chinach (1979), Belize (1980), Bangladeszu (1981), Holandii (1981), Turcji (1983), Barbadosie (1983), Tajwanie (1985), Grecji (1986), Słowacji (1986), Czechach (1986), Kanadzie (1988), Republice Zielonego Przylądka (1988), Wietnamie (1988), Mongolii (1989), Belgii (1990), Albanii (1995), Gujanie (1995), Republice Południowej Afryki (1996), Kambodży (1997), Nepalu (2002), Szwajcarii (2002), Portugalii (2007), stolicy Meksyku (2007), a także w Urugwaju, Bahrajnie, Gwinei Bissau, Saint Vincent i Grenadynach i w niektórych stanach Australii (1971, 1998, 2002).

Do krajów o zaostrzonych warunkach dopuszczalności przerywania ciąży lub jej całkowitym zakazie w Europie należą Malta, San Marino, Watykan, Monako, Andora, Liechtenstein, Irlandia i Polska oraz większość państw latynoamerykańskich (np. Chile, Salwador i Nikaragua), położonych w Afryce (np. Czad, Somalia i Angola), na Bliskim Wschodzie (np. Egipt, Syria i Iran) i w Azji Południowo-Wschodniej (np. Birma, Indonezja i Filipiny zobacz Aborcja na Filipinach).

Restrykcyjne przepisy aborcyjne mają też niektóre terytoria autonomiczne bądż zależne np. Wyspy Owcze, Irlandia Północna, Gibraltar. W hiszpańskiej wspólnocie autonomicznej Nawarra nie można wcale przeprowadzić legalnej aborcji z uwagi na fakt że żaden szpital nie posiada licencji władz samorządowych na wykonywanie tego typu zabiegów. Podobna sytuacja występuje w hiszpańskich enklawach na terenie Afryki Północnej Ceuta i Melillii.

Zakaz aborcji jest zapisany w konstytucjach Gwatemali (Aborcja w Gwatemali), Salwadoru, Irlandii oraz kilku stanów Meksyku. W Hiszpanii ustawa regulująca tę kwestię ma status ustawy organicznej-aby ją zmienić potrzeba specjalnej procedury.

W krajach, w których aborcja jest nielegalna lub mocno ograniczona, zdarza się, że kobiety jeżdżą na zabieg za granicę, np. z Irlandii do Wielkiej Brytanii, z Polski do Niemiec, Słowacji, Szwecji i do Wielkiej Brytanii, z Ameryki Łacińskiej i Karaibów do Stanów Zjednoczonych, czy jeszcze do niedawna z Portugalii do Hiszpanii i do Francji.

W Stanach Zjednoczonych aborcja jest legalna w nieograniczonym zakresie na mocy wyroku Sądu Najwyższego, który w sprawie Roe vs. Wade w 1973 uznał, że próby ograniczenia kobiecie dostępu do aborcji są sprzeczne z Konstytucją USA, a płód nie jest osobą w rozumieniu XIV poprawki do Konstytucji.

Pod koniec 2007 roku włoski dziennikarz Giuliano Ferrara zainicjował akcję mającą na celu uchwalenie przez ONZ moratorium na aborcję "ze względu na płeć dziecka (jak w Chinach), na praktyki eugeniczne czy też bez poważnego powodu".

Aborcja w Polsce

Aborcję w Polsce zalegalizowano po raz pierwszy w 1932 roku (Kodeks karny Makarewicza). Legalizacja ta dotyczyła jedynie dwóch przypadków: gdy ciąża była zagrożeniem dla życia bądź zdrowia matki lub zaistniała w wyniku przestępstwa. Prawo to było w mocy – z przerwą w okresie okupacji hitlerowskiej – aż do 1956 roku.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. z 1956 r. nr 12, poz. 61) wprowadziła możliwość dokonywania aborcji przez uprawnionego do tego lekarza w trzech przypadkach (art. 1 ust. 1):

1. gdy za przerwaniem ciąży przemawiały wskazania lekarskie dotyczące zdrowia płodu lub kobiety ciężarnej;
2. gdy zachodziło uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku przestępstwa;
3. ze względu na trudne warunki życiowe kobiety ciężarnej.

Ustawa zakazywała aborcji w przypadkach określonych w pkt 2 i 3, jeżeli zachodziły przeciwwskazania lekarskie dotyczące zabiegu przerwania ciąży (art. 1 ust. 2). Istnienie uzasadnionego podejrzenia, że ciąża powstała w wyniku przestępstwa, stwierdzało zaświadczenie wydane przez prokuratora (art. 2 ust. 1).

Zabronione było:

• zmuszanie kobiety do poddania się zabiegowi przerwania ciąży (art. 3);
• dokonywanie zabiegu przerwania ciąży za zgodą kobiety, lecz wbrew przepisom art. 1 ustawy (art. 4);
• udzielanie pomocy kobiecie ciężarnej w dokonaniu zabiegu przerwania ciąży wbrew przepisom art. 1 ustawy (art. 5).

W arendze do tej ustawy podkreślono, że jej celem jest ochrona zdrowia kobiety przed ujemnymi skutkami zabiegów przerywania ciąży, dokonywanych w nieodpowiednich warunkach lub przez osoby niebędące lekarzami.

W praktyce stosowania tej ustawy była wykorzystywana podstawa odwołująca się do względów społecznych, ponieważ w drodze rozporządzenia Ministra Zdrowia ustalono, że na podstawie oświadczenia kobiety ciężarnej stwierdza się istnienie ciężkich warunków życiowych kobiety.

W kontekście tej ustawy, na gruncie prawa karnego interpretowano w doktrynie, jako dobro chronione:

• przez jednych autorów: zdrowie i życie kobiety ciężarnej, nie zaś płód, , albo ciążę kobiety zgodną z jej wolą,
• przez innych autorów: ciążę, tj. normalny rozwój płodu ludzkiego w łonie matki pośrednio zaś życie i zdrowie kobiety ciężarnej.

Orzecznictwo dotyczące ustawy z 1956 roku rozszerzyło możliwości przeprowadzenia legalnego zabiegu przerywania ciąży.

Wejście w życie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. z 1993 r. nr 17, poz. 78) ograniczyło dostęp do zabiegów przerywania ciąży – odtąd można dokonywać legalnej aborcji przy zaistnieniu jednej z określonych przesłanek:

1. ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej); wystąpienie tej okoliczności stwierdza lekarz inny niż przeprowadzający zabieg aborcyjny
2. badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej); wystąpienie tej okoliczności stwierdza lekarz inny niż przeprowadzający zabieg
3. zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (do 12 tygodni od poczęcia); wystąpienie tej okoliczności stwierdza prokurator.

Od 1996 ustawa dopuszczała przerywanie ciąży również gdy kobieta ciężarna znajduje się w ciężkich warunkach życiowych lub trudnej sytuacji osobistej; wymagane ma być złożenie oświadczenia przez kobietę ciężarną i odbycie konsultacji z innym lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub inną osobą uprawnioną niż mającą przeprowadzić zabieg; zabieg można byłoby przeprowadzić, jeżeli kobieta podtrzymuje swój zamiar po upływie 3 dni od konsultacji.

Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie w Orzeczeniu z dnia 27 maja 1997 r., sygn. akt K 26/96 (OTK 1997, nr 2, poz. 19) orzekł o niezgodności przepisu wprowadzającego tę przesłankę z przepisami konstytucyjnymi utrzymanymi w mocy przez tzw. Małą Konstytucję z 1992 przez to, że legalizuje przerwanie ciąży bez dostatecznego usprawiedliwienia koniecznością ochrony innej wartości, prawa lub wolności konstytucyjnej oraz posługuje się nieokreślonymi kryteriami tej legalizacji, naruszając w ten sposób gwarancje konstytucyjne dla życia ludzkiego. Ponadto w uzasadnieniu do tego orzeczenia wyraził pogląd, że Uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej potwierdza w art. 38 prawną ochronę życia człowieka. Podstawa konstytucyjna, na której oparł swoje orzeczenie TK, znalazła więc potwierdzenie i wyraźne wyartykułowanie w [nowej] Konstytucji RP.

Trzech z dwunastu sędziów złożyło zdania odrębne do orzeczenia: Zdzisław Czeszejko-Sochacki, Wojciech Sokolewicz i Lech Garlicki. Przepisy dotyczące czwartej przesłanki utraciły moc obowiązującą z dniem 23 grudnia 1997 r. na podstawie Obwieszczenia Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 grudnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 157, poz. 1040).

W przypadku małoletniej lub kobiety ubezwłasnowolnionej całkowicie, do dokonania aborcji wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego na piśmie. W przypadku małoletniej powyżej 13 roku życia wymagana jest także jej pisemna zgoda; jeżeli ma poniżej 13 lat, wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego, a małoletnia ma prawo do wyrażenia własnej opinii.

Kobieta ciężarna nie ponosi odpowiedzialności karnej za przerwanie ciąży.

W Polsce występuje zjawisko "podziemia aborcyjnego", tj. przeprowadzania nielegalnych zabiegów przerywania ciąży w celu uzyskania korzyści majątkowej oraz "turystyki aborcyjnej", czyli wyjazdów za granicę w celu przeprowadzenia aborcji, które nie byłoby legalne lub możliwe do przeprowadzenia w kraju, polskie prawo karne nie przewiduje możliwości karania osób które dokonały aborcji na terenie państwa dopuszczającego legalność tego zabiegu.

Legalna możliwość dokonywania aborcji przez obywateli polskich

Obywatele polscy mogą legalnie dokonywać aborcji we wszystkich państwach, których ustawodawstwa wewnętrzne to dopuszczają po spełnieniu określonych tym prawem warunków (np. w Wielkiej Brytanii). Zgodnie z zasadą podwójnej karalności polskiego prawa karnego, osoby uczestniczące w procesie dokonywania aborcji (np. lekarz obywatelstwa polskiego) w takim przypadku nie są ścigane w Polsce, gdyż nie popełniają przestępstwa (art. 111 § 1 Kodeksu karnego).

Religie wobec aborcji

Chrześcijaństwo

Większość wyznań chrześcijańskich potępia aborcję, która jest traktowana jako morderstwo, a jedynym dopuszczalnym warunkiem jej dokonania jest ciąża, która jednoznacznie prowadzi do śmierci matki (np. ciąża pozamaciczna). Najbardziej zróżnicowane postawy wobec aborcji mają Kościoły protestanckie (np. Kościół Episkopalny w USA popiera prawo kobiet do aborcji).

Wielu teologów wczesnochrześcijańskich (m.in. w Didache z I w., Atenagoras w II w.) potępiło aborcję na równi z dzieciobójstwem. Była to wyraźna różnica z prawem rzymskim, które pozwalało zarówno na aborcję jak i zabijanie np. słabych i zdeformowanych noworodków. W III w. teolodzy chrześcijańscy nazwali aborcję zbrodnią. W IV w. Grzegorz z Nyssy wskazał, iż embrion jest żywą istotą, a Jan Chryzostom potępił zmuszanie prostytutek do aborcji.

Biblia (w tym Nowy Testament) w żadnym miejscu nie potępia wyraźnie aborcji i nawet o niej nie wspomina. Niekiedy werset z Księgi Wyjścia (21:22-23) jest przez teologów chrześcijańskich interpretowany jako stwierdzenie, że embrion i płód są istotami ludzkimi. Teolodzy judaistyczni nie zgadzają się z tą interpretacją; wg nich stwierdzenie to dotyczy wyłącznie "uformowanego" płodu. Teologia chrześcijańska na ogół powołuje się na biblijny zakaz "rozlewania krwi niewinnych" jako podstawę zakazu aborcji. Wskazuje również na przykład Jezusa Chrystusa, który był Bogiem i człowiekiem od chwili poczęcia, a także na przykład Maryi, która mimo bardzo trudnych okoliczności i warunków materialnych, zdecydowała się na urodzenie dziecka. Tym niemniej nie wszyscy teolodzy chrześcijańscy uznają zakaz aborcji za nakaz biblijny i podkreślają znaczny procent naturalnych poronień we wczesnej fazie ciąży, które dzieją się "z woli Boga".

Katolicyzm

Symboliczny grób dzieci nienarodzonych na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu

Grób Dzieci Utraconych na cmentarzu przy ul. Renety w Warszawie

Stanowisko Kościoła katolickiego w kwestii aborcji ulegało zmianie na przestrzeni wieków. Według nauczania św. Augustyna dusza wnika do ciała 40 dni po zapłodnieniu. Potwierdził to Sobór Nicejski II w 787 roku stwierdzając, że u mężczyzn dzieje się to 40 dni po zapłodnieniu, a u kobiet po 80 dniach. Tym samym Kościół katolicki dopuszczał aborcje przed tym terminem. Św. Tomasz z Akwinu twierdził, że aborcja nie jest grzechem dopóki płód nie został obdarzony duszą. Dopiero w 1869 roku papież Pius IX w Konstytucji Apostolicae Sedis zabronił aborcji w każdym okresie ciąży, w tym także w okresie preembrionalnym.

Współcześnie w Kościele katolickim, dokonanie lub pomaganie w aborcji ma następstwo automatycznej ekskomuniki, którą może zdjąć zwykle jedynie biskup, bądź wyznaczony przez niego ksiądz, chociaż w niektórych diecezjach prawo zdjęcia ekskomuniki posiadają wszyscy księża mogący spowiadać. Za odpowiednik aborcji uznaje także niszczenie embrionów ludzkich poza organizmem matki, np. w laboratoriach.

Teolodzy katoliccy (od Didache do Evangelium Vitae) utrzymują, że Biblia zakazuje aborcji. Również papież Benedykt XVI bezwarunkowo potępił aborcję. Chociaż zawsze uznawano aborcję za grzech ciężki, to jednak znaczenie tego grzechu interpretowano odmiennie w różnych epokach historycznych, w zależności od stopnia dostępnej wiedzy na temat rozwoju embrionu lub płodu, np. papież Grzegorz XIV wyznaczył karę ekskomuniki tylko dla dokonujących aborcji "ruszającego się dziecka" (tzn. tylko w tej fazie ciąży, gdy można wyczuć ruchy płodu).

Obecnie Kościół katolicki podkreśla, iż "pierwszym prawem osoby ludzkiej jest jej życie" od momentu poczęcia. Nawet w sytuacji, gdy życie matki jest zagrożone, nie można uznać jej życia za ważniejsze od życia "nienarodzonego dziecka". Jednak wyraźnie rozróżnia "aborcję bezpośrednią" jako cel sam w sobie (która jest potępiana bezwzględnie) od "aborcji pośredniej", czyli poronienia spowodowanego przez zabiegi medyczne, niezbędne dla ratowania życia matki (np. usunięcie części jajowodu z zagnieżdżonym w nim zarodkiem, w ciąży pozamacicznej). Sobór Watykański II w 1965 określił aborcję wraz z dzieciobójstwem jako "zbrodnię" Zakazane są także następujące praktyki antykoncepcyjne i badawcze, które mogą powodować zniszczenie zapłodnionej komórki jajowej (niezagnieżdżonego zarodka): wkładka domaciczna, pigułka antykoncepcyjna (w tym antykoncepcja "po stosunku płciowym"), badania lub terapia oparte na komórkach embrionalnych, zapłodnienie in vitro.

Prawosławie

Prawosławie nie potępia jednoznacznie antykoncepcji hormonalnej, jednak podziela pogląd, że życie ludzkie zaczyna się od chwili poczęcia i w związku z tym potępia aborcję (w tym także aborcję wywołaną stosowaniem lekarstw i innych substancji chemicznych) jako zabójstwo. Ten pogląd odzwierciedla święto Poczęcia Przenajświętszej Maryi Panny.

Protestantyzm

Protestantyzm reprezentuje bardzo różne postawy wobec aborcji. Ogólnie nie potępia antykoncepcji (z wyjątkiem antykoncepcji hormonalnej "po stosunku płciowym" i innych metod, związanych z niszczeniem zapłodnionej komórki).

Nie istnieje żadna ogólna wykładnia tego problemu, każda grupa wyznawców ustala własny pogląd na zasadzie większościowej. W USA przeważa opinia, iż aborcja jest formą dzieciobójstwa, nawet w przypadkach kazirodztwa i zgwałcenia. Jednak wielu amerykańskich protestantów dopuszcza aborcję w takich przypadkach a także, jeśli życie matki jest zagrożone. W większości amerykańskich Kościołów protestanckich istnieją grupy zwolenników i przeciwników legalnej aborcji. Wyjątkiem jest Południowa Konwencja Baptystów – zadeklarowany przeciwnik aborcji.

Amerykański Kościół Episkopalny (anglikański) popiera legalną aborcję i prawo kobiet do decydowania o dokonaniu aborcji. Świadczy również pomoc i udziela sakramentów kobietom, które miały wykonaną aborcję. Potępiane są wszelkie działania rządu, ograniczające prawo do aborcji Kościół dopuszcza stosowanie antykoncepcji hormonalnej, ale sprzeciwia się aborcji selektywnej ze względu na płeć dziecka.

Mormoni zdecydowanie potępiają aborcję, jednak dopuszczają okoliczności, które usprawiedliwiają ją (jednak nie automatycznie, lecz po starannym rozważeniu): ciąża jako wynik kazirodztwa lub gwałtu, poważne zagrożenie dla życia matki.

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP w oświadczeniu z 1991 roku zdecydowanie opowiedział się za ochroną życia od momentu poczęcia oraz sprzeciwił się stosowaniu środków wczesnoporonnych. Z drugiej strony Kościoły luterańskie w Niemczech i państwach skandynawskich nie wyraziły oficjalnego sprzeciwu, kiedy w krajach tych rządy zdecydowały się przed wieloma laty zalegalizować aborcję. Również i dzisiaj znaczna część duchownych luterańskich w Niemczech i w Skandynawii, jak również w Estonii, Łotwie i w Kanadzie nie potępia jednoznacznie aborcji i nie traktuje jej w kategoriach grzechu. Aborcji przeciwne są Kościoły ewangelikalne zrzeszone w Aliansie Ewangelicznym w RP.

Islam

Chociaż islam podkreśla ważność życia danego przez Boga (Koran 12:85), to nie potępia aborcji tak jednoznacznie, jak większość wyznań chrześcijańskich. Wynika to z przekonania, iż życie (ar. ruh) nie zaczyna się od momentu zapłodnienia. Prawo islamskie (Szariat), m.in. na podstawie hadisów i opisu rozwoju embriologicznego zawartego w Koranie stwierdza, iż początkowo zarodek istnieje jako zapłodnione jajo, następnie jako "skrzep krwi"; większość interpretacji przyjmuje, że Bóg obdarza embrion duszą dopiero po upływie 120 dni od zapłodnienia. Aborcja jest więc zakazana dopiero od 4 miesiąca ciąży. Do tego czasu islam zezwala na dokonanie aborcji w takich przypadkach, jak: zgwałcenie, kazirodztwo, prawdopodobieństwo ojcostwa osoby upośledzonej umysłowo, różnego rodzaju wady i uszkodzenia embrionu (np. zarażenie różyczką). Szariat zawsze zezwala na aborcję, jeśli zagrożone jest życie kobiety. Zakazana jest aborcja z powodów takich, jak trudne warunki materialne lub wybieranie płci dziecka.

Ortodoksyjni interpretatorzy Koranu (szkoła hanaficka: Turcja, Bliski Wschód, Azja Środkowa), dopuszczają aborcję z inicjatywy kobiety, bez zgody męża i także z tzw. "słusznych powodów" np. ciąża w czasie karmienia piersią dziecka. Ten pogląd podziela większość szyitów. Tylko ismailici całkowicie zakazują aborcji. Szkoły: Hanbali i Szafi (Afryka, Arabia, płd.-wsch. Azja pozwalają na aborcję do 40 dnia ciąży pod warunkiem, że mąż wyrazi zgodę.

Obecnie Algieria, Egipt, Iran i Pakistan w swoim prawodawstwie dopuszczają aborcję tylko, jeśli życie kobiety jest zagrożone (co nie oznacza, że aborcje nie są tam w praktyce wykonywane także z innych powodów). Najbardziej liberalne ustawodawstwo ma Tunezja, która dozwala na aborcję przez uprawnionego lekarza z każdego powodu u kobiet zamężnych i niezamężnych; zgoda męża nie jest konieczna.

Judaizm

Religijne prawo żydowskie halacha traktuje aborcję bardziej rygorystycznie, niż islam, ale nie zakazuje jej całkowicie, jak większość wyznań chrześcijańskich; ogólnie przyjmuje, że aborcja jest dozwolona tylko, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla życia kobiety (w tym przypadku embrion traktowany jest jako potencjalny "morderca" swojej matki, przed którym ona ma prawo bronić się).

Istnieje jednak wiele interpretacji tego prawa: od przyzwolenia na aborcję w większości przypadków do całkowitego zakazu aborcji. Talmud nie traktuje aborcji jako morderstwa, ponieważ na sprawcę aborcji nakłada tylko karę grzywny. Większość rabinów dopuszcza aborcję, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego kobiety (np. niebezpieczeństwo samobójstwa). Jako zagrożenie dla zdrowia psychicznego traktuje się ciążę, będącą wynikiem zgwałcenia lub kazirodztwa. Z reguły negowana jest dopuszczalność aborcji ze względu na wady i choroby wrodzone embrionu. Wyjątkiem jest rabin Eliezar Yehuda Waldenberg, który twierdzi, że można usunąć ciążę, jeśli embrion ma wady lub chorobę, które po urodzeniu mogą mu przysporzyć znacznych cierpień.

Ogólną zasadą w judaizmie jest traktowanie każdej prośby o aborcję jako indywidualnego przypadku, który trzeba oddzielnie rozważyć i który musi być poważnie umotywowany.

Hinduizm

Hinduizm uważa aborcję za zbrodnię (jeden z 6 rodzajów morderstwa) i za jeden z najcięższych grzechów. Aborcja stanowi przeszkodę na drodze do połączenia się duszy (atmana) z Brahmanem. Hinduizm głosi, że zarodek ludzki jest świadomą istotą, godną ochrony, ponieważ dusza inkarnuje się w chwili poczęcia. Opisane jest jak bóg Kryszna skazał Aśwattamę na nieśmiertelność (czyli na wieczną niemożliwość wyzwolenia się z cyklu życia i cierpienia) za usiłowanie zabicia embriona.

Buddyzm

Buddyzm sprzeciwia się odbieraniu "świadomego życia". Już podstawowe nauki o Dwunastu Ogniwach Współzależnego Powstawania jasno opisują reinkarnację świadomości w łonie matki. Najbardziej obszerne nauki można znaleźć w Buddyzmie tybetańskim, gdzie jest mowa o stanie pośrednim Bardo i narodzinach następującym po tym stanie. Tybetańscy lamowie zawsze nauczają zgodnie z naukami o prawie czynów karmicznych, aby nie stosować aborcji. Większość ortodoksyjnych buddystów theravada zalicza się do zdecydowanych przeciwników aborcji.

Tym niemniej w społecznościach wielokulturowych, które po części są przeniknięte naukami buddyzmu toleruje się jednak aborcje (np. w Japonii i Korei aborcja jest powszechnie dostępna i stosowana; podobnie było i jest w Chinach). W japońskim buddyzmie znana jest nawet specjalna ceremonia Mizuko kuyo (czytaj: midzuko kujo). Europejczykom bardzo trudno jest zrozumieć znaczenie tej ceremonii, stąd wiele błędnych jej interpretacji. W rzeczywistości Mizuko kuyo jest prośbą do Jizo, aby dopomógł embrionowi, który zawinił, bo przysporzył swoim rodzicom zmartwień i kłopotów, a swoim niewczesnym pojawieniem się "zmusił" ich do dokonania aborcji. Innym powodem jest obawa zemsty ze strony embriona, któremu zmieniono cykl reinkarnacji. Aby dopomóc embrionowi w osiągnięciu korzystnej ponownej reinkarnacji, kobiety kupują w świątyniach (np. Zojo-ji w Tokio) kamienną figurkę, przedstawiającą Jizo w postaci małego dziecka i w kolejne rocznice aborcji ubierają ją w czerwoną czapeczkę i pelerynkę a także stawiają przed nią kolorowe wiatraczki. Takich figurek wokół świątyń są nieraz tysiące. Znany jest także w Japonii zwyczaj umieszczania usuniętych w wyniku aborcji embrionów w ozdobnych doniczkach i sadzenie w nich kwitnących roślin. Te zabiegi mają ułatwić reinkarnację.

Aborcja na świecie

USA W Stanach Zjednoczonych w latach 60. i 70. ubiegłego wieku działała organizacja NARAL, której celem była legalizacja aborcji. Jeden z jej założycieli, dr Bernard Nathanson (który po latach zaprzestał wykonywania aborcji i został działaczem pro-life), tak opisuje działania NARAL: Sfałszowaliśmy dane na temat nielegalnych zabiegów przerywania ciąży wykonywanych każdego roku w USA. Mass mediom i opinii publicznej przekazywaliśmy informacje, że rocznie przeprowadza się w Stanach około miliona aborcji, chociaż wiedzieliśmy, że naprawdę jest ich około 100 tysięcy. Podczas nielegalnych zabiegów umierało rocznie 200-250 kobiet, ale stale powtarzaliśmy, że śmiertelność jest znacznie wyższa i wynosi 10 tysięcy rocznie. Liczby te zaczęły kształtować świadomość społeczną w USA i były najlepszym środkiem, aby przekonać społeczeństwo, że trzeba zmienić prawo antyaborcyjne. Sfałszowane przez nas dane na temat przerywania ciąży wpłynęły na legalizację aborcji przez Sąd Najwyższy.

Zgodnie z danymi CDC w rekordowym pod tym względem roku 1990 przeprowadzono w Stanach 1429247 legalnych aborcji, w połowie lat 90 XX wieku ta ilość zaczęła znacznie spadać kształtując się obecnie na poziomie ok. 850 tys. W 1997 r. w USA dokonywało się 15 tys. aborcji rocznie płodów powyżej 22 tygodnia życia (które teoretycznie mogą przeżyć poza łonem matki).

W 2007 roku organizacje walczące o prawa Murzynów zarzuciły praktyki rasistowskie głównej amerykańskiej organizacji proaborcyjnej Planned Parenthood. Mają się one przejawiać tym, że przeważająca ilość aborcji jest dokonywana u czarnych kobiet, a 84% klinik aborcyjnych tej instytucji znajduje się w murzyńskich dzielnicach. Przedstawiciele instytucji uzasadnili to "większymi potrzebami czarnej społeczności".

Wielka Brytania Podobna sytuacja miała miejsce w trakcie kampanii na rzecz legalizacji aborcji w Wielkiej Brytanii. Brytyjskie organizacje proaborcyjne w latach 1960-1965 podawały, że na terenie Wielkiej Brytanii i Walii dokonuje się rocznie 250 tysięcy nielegalnych zabiegów przerywania ciąży. Tymczasem Rada Królewskiego Towarzystwa Ginekologicznego i Położniczego wydała w 1966 roku następujące oświadczenie: Wielokrotnie podawano, że liczba nielegalnych aborcji wynosi 100 tys. rocznie, najnowsze szacunki mówią nawet o 250 tysiącach. Te liczby – podobnie jak wcześniejsze szacunki mówiące o 50 tys. nielegalnych aborcji rocznie – nie mają żadnych rzeczywistych podstaw. (British Medical Journal, 1966; 1: 850-854)

Po legalizacji aborcji w Wielkiej Brytanii w 1968 r. legalnych aborcji było 23,6 tys., w 1969 54,8 tys. Od momentu legalizacji aborcji w tym kraju do chwili obecnej, nigdy liczba aborcji nie osiągnęła 250 tys.

Albania Aborcja została tam zalegalizowana w 1995 roku. W roku 2005 wykonano tam 9403 legalne aborcje.

Chile Obecnie chilijskie prawo zabrania aborcji bez względu na okoliczności, jednak w latach 1967-1989 była ona legalna gdy ciąża stanowiła zagrożenie dla życia matki. W roku 1991-ostatnim w którym obowiązywały wcześniejsze przepisy-wykonano w tym latynoamerykańskim państwie 67 aborcji.

Japonia Japonia należała do pierwszych państw które zalegalizowały aborcję-miało to miejsce w 1948 roku. W roku 2004 przeprowadzono tam 301 673 aborcje

Hiszpania Aborcja tam jest legalna od 1986 r. w trzech przypadkach. W przypadku zgwałcenia dopuszcza się ją do 12 tygodnia ciąży, gdy chodzi o nieodwracalne zniekształcenie płodu – do 24 tygodnia. Nie ogranicza się jej także, gdy istnieje poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety, także psychicznego. Ten ostatni warunek jest bardzo szeroko interpretowany. Z badań wynika, że ponad 95% aborcji dokonuje się właśnie ze względu na to zagrożenie.

Niemcy W Niemczech (RFN) aborcję zalegalizowano w 1976 r. Przed legalizacją zwolennicy aborcji podawali liczbę nielegalnych zabiegów, szacowaną nawet na 3 miliony rocznie. Po legalizacji liczba aborcji wynosiła 54 309 w 1977, oraz 73 548 w r. 1978.

Austria Aborcja została tam zalegalizowana w 1975 roku wraz z uchwaleniem nowego kodeksu karnego. Pomimo liberalnych przepisów jej wykonanie jest znacząco utrudnione ze względu na obiekcje moralne środowisk medycznych. W roku 2000 dokonano tam jedynie 2380 legalnych aborcji.

Islandia Aborcję w Islandii zalegalizowano w 1975 roku ze względów medycznych, eugenicznych, społecznych oraz gdy ciąża jest wynikiem gwałtu. W roku 2005 wykonano na wyspie 867 legalnych aborcji.

Kanada W roku 1984 dokonano 62 291 aborcji.

Łotwa Łotewskie ustawodawstwo aborcyjne należy do najbardziej liberalnych na świecie: aborcja jest tam dopuszczalna na życzenie w pierwszych trzech miesiącach ciąży oraz do 28 tygodnia z racji medycznych i społecznych (np. gdy podczas ciąży dojdzie do rozwodu, ojciec dziecka umrze, jedno z rodziców znajdzie się w zakładzie karnym). Aż do 1998 roku liczba aborcji przewyższała liczbę urodzeń.

Chiny Szacuje się obecnie, że w Chinach na skutek zarówno dobrowolnej jak i przymusowej aborcji, rocznie dokonuje się 10 000 000 zabiegów aborcyjnych.

Finlandia Aborcja jest tam dopuszczalna od 1970 roku ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia matki, gdy ciąża jest wynikiem gwałtu, gdy dziecko nienarodzone jest ciężko upośledzone oraz ze względu na szereg tzw.względów społecznych takich jak np.posiadanie już czwórki dzieci. W roku 2005 przeprowadzono 57 745 aborcji.

Wyspy Owcze Na terenie archipelagu obowiązuje duńskie prawo aborcyjne z 1956 roku. Zezwala ono na aborcję jedynie gdy ciąża zagraża życiu matki,powstała w wyniku gwałtu lub gdy dziecko poczęte jest poważnie upośledzone. U kobiety zamężnej aborcja może być wykonana jedynie za zgodą jej męża. W roku 2005 wykonano tam 29 legalnych aborcji.

Polska Dokładna liczba wykonywanych w Polsce aborcji nigdy nie była znana. Nawet w okresie PRL polskie przepisy były bardziej restrykcyjne niż w innych państwach demokracji ludowej, a co za tym idzie liczba legalnych aborcji była mniejsza niż np. w Czechosłowacji czy ZSRR.

Nie są znane choćby szacunkowe rozmiary podziemia aborcyjnego w dwudziestoleciu międzywojennym ani statystyki legalnych aborcji z lat 1932-1939. Wiadomo jedynie, iż w 1955 roku – ostatnim, w którym obowiązywały przepisy z 1932 roku – miało miejsce w Polsce 1400 legalnych aborcji. W czasach stalinowskich zawyżano liczbę nielegalnych przerwań ciąży, chcąc usprawiedliwić w oczach opinii publicznej ich legalizację. W okresie obowiązywania ustawy z 1956 roku najwięcej aborcji wykonano w roku 1962-272000. W roku 1997 – kiedy obowiązywała uznana póżniej za niekonstytucyjną poprawka do ustawy zezwalająca na usunięcie ciąży z przyczyn społecznych – wykonano w Polsce 3173 legalne aborcje. W roku 2004 przeprowadzono w Polsce 199 legalnych aborcji.

Podawane ostatnio w Polsce przez środowiska proaborcyjne szacunki podziemia aborcyjnego, sięgają 80-200 tysięcy rocznie.

Analizy ruchów pro-life wykazują, że wielkość tzw. podziemia aborcyjnego w Polsce zawiera się w granicach 7 tys. – 13 tys. rocznie.

Inne państwa

• Aborcja w Czechach
• Aborcja w Luksemburgu

Aborcja w kulturze

Aborcja od dość dawna obecna jest w kulturze światowej. W dwudziestoleciu międzywojennym, w Polsce temat poruszali m.in. Zofia Nałkowska w Granicy oraz Tadeusz Boy-Żeleński w Piekle kobiet.

Głośnym echem odbiły się współczesne produkcje filmowe, takie jak dokument Niemy krzyk przedstawiający zabieg aborcji, a także fabularne: brytyjski Vera Drake czy rumuński 4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni.

Niemiecka pisarka Karin Struck opisała w książce Widzę moje dziecko we śnie swoją traumę, związaną z przeprowadzoną aborcją.

Zobacz też

• antykoncepcja

Linki zewnętrzne

• Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży
  • Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw
    • Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 r., sygn. akt K 26/96
    • Obwieszczenie Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 grudnia 1997 r. o utracie mocy obowiązującej art. 1 pkt 2, art. 1 pkt 5, art. 2 pkt 2, art. 3 pkt 1 i art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (uchylona)
• Rada Ministrów: Sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania w roku 2006 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o skutkach jej stosowania. 06-11-2007. [dostęp 26 listopada 2007]. (pol.).{{Cytuj stronę}} Nieznane pola: "link autor".zły zapis daty dostępu
• (ang.) The Center for Bio-Ethical Reform – zdjęcia abortowanych płodów z podziałem na tygodnie ciąży.