Masturbacja
Masturbacja (inaczej: onanizm, ipsacja, samogwałt[1]) – zachowanie seksualne polegające na pobudzaniu własnych organów płciowych (penisa, sromu, pochwy), kończące się najczęściej orgazmem. Masturbacja u zwierząt została opisana u wielu gatunków, zarówno dzikich jak i tych udomowionych[2]. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera.
Masturbacja u ludzi
Aktu masturbacji dokonują w sposób mimowolny (we śnie lub na granicy snu) bardzo małe dzieci (w wieku ok. 3–5 lat). Następnie zazwyczaj (choć nie zawsze) następuje przerwa aż do okresu pokwitania młodzieży, który jest głównym okresem uprawiania masturbacji przez człowieka[potrzebny przypis].
U mężczyzn masturbacja polega niemal wyłącznie na ręcznej stymulacji penisa, która ma imitować kopulację. Część mężczyzn stosuje również specjalne przyrządy (sztuczne pochwy, fantomy itp.) lub ociera członek o pościel lub poduszkę itd.
U kobiet masturbacja polega najczęściej na ręcznej stymulacji łechtaczki lub pochwy, warg sromowych i innych stref ciała (np. piersi). Podobnie jak mężczyźni, kobiety stosują też czasami specjalne przyrządy do masturbacji – sztuczny członek, wibrator i inne. Niektóre osoby potrafią doprowadzić się do orgazmu stymulując inne części ciała, a nawet dokonując aktu masturbacji jedynie grą wyobraźni (W badaniach Kinseya zadeklarowało to 2% kobiet)[3].
Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn masturbacji towarzyszą najczęściej marzenia erotyczne.
W podobny sposób do masturbacji (tymi samymi technikami naśladującymi elementy kopulacji) mogą również pieścić się nawzajem partnerzy, czyli uprawiać petting.
Badania Alfreda Kinseya pokazały, że w swoim życiu masturbowało się 92% mężczyzn i 62% kobiet[3]. W badaniu na reprezentatywnej grupie Brytyjczyków do masturbacji w okresie czterech tygodni przed badaniem przyznało się 73% mężczyzn i 37% kobiet[4].
Norma a patologia
Masturbacja najczęściej nie powoduje chorób fizycznych[5][6][7]. Nie ma naukowych dowodów na związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy masturbacją a jakimkolwiek zaburzeniem psychicznym. Nadmierne lub kompulsywne zachowania seksualne są postrzegane jako raczej objaw, a nie przyczyna[8]. Jest traktowana jako normalne zachowanie pojawiające się na wszystkich etapach życia człowieka[5].
Zachowania masturbacyjne pojawiają się zarówno u dzieci, jak i nastolatków, osób dorosłych czy osób w podeszłym wieku[5]. Michael i współpracownicy (1994) stwierdzili, że osoby pozostające w związkach częściej masturbują się od osób niepozostających w związkach[5]. W niektórych badaniach wskazano prozdrowotne skutki masturbacji[5][9][7][10][11]. Badania dowodzą, że masturbacja u mężczyzn może ograniczyć ryzyko zachorowania na raka prostaty (analogiczne działanie może zachodzić między karmieniem piersią a rakiem piersi u kobiet)[12].
Masturbacja u kobiet może przynosić korzyści w postaci ochrony przed zakażeniami szyjki macicy poprzez zwiększanie kwasowości wydzieliny pochwy i usuwanie złuszczonych komórek z szyjki macicy[13]. Uważa się, że masturbacja jest najbezpieczniejszą aktywnością seksualną chroniącą przed chorobami przenoszonymi drogą płciową[14].
Zagrożenia związane z masturbacją pojawiają się w dwóch przypadkach. W sytuacji, w której osoba uzależni się od masturbacji albo kiedy praktyki masturbacyjne połączone są z zachowaniami zagrażającymi zdrowiu albo życiu[6]. Kompulsywna, częsta masturbacja (kilka razy dziennie lub więcej) może być jednym z objawów erotomanii lub uzależnienia seksualnego. Sytuacją patologiczną, jak w przypadku wszystkich zachowań w seksuologii, jest taka, w której zablokowana jest możliwość realizacji seksualności w inny sposób, bądź gdy dochodzi do dysproporcji pomiędzy seksualnością a osobowością jednostki (np. sytuacja uzależnienia od masturbacji).
W wielu przypadkach masturbacja ma charakter zastępczy. W sytuacjach niemożności zaspokojenia popędu płciowego (więzienia, służba wojskowa, szpitale) odsetek populacji, który się masturbuje, jest również bardzo wysoki.
W niektórych przypadkach masturbacja bywa zalecana przez seksuologów jako element terapii seksualnej[15][5][11].
Kontrowersje wokół masturbacji i ewolucja poglądów
Masturbacja była przez długi czas uważana za dewiację.
W kulturze judaistycznej istniały silnie rozbudowane nakazy rozrodu. Cel rozrodu implikuje, że akt seksualny powinien wieść do wytrysku nasienia do pochwy. Wytrysk daremny był ostro krytykowany; porównywano go z zabójstwem, ponieważ zniszczony został materiał, z którego mogło powstać życie. Każda dowolna ejakulacja, prócz dokonanej do pochwy swej żony, była zakazana. Mężczyznom zalecano, aby unikać podniet psychicznych i bodźców fizycznych, które mogły zwiększyć prawdopodobieństwo polucji nocnych. Masturbacja uważana była za ciężki grzech niezależnie od tego, czy mężczyzna był żonaty, czy wolny.
Żeńskiej masturbacji poświęcono mniej uwagi, ponieważ nie miała ona związku z "niszczeniem nasienia"; uważano ją jednak za moralnie naganną nieprzyzwoitość. Aktywność małżeńska, która nie prowadzi do zapłodnienia, jak w przypadku istnienia ciąży lub fizycznych przeszkód, nie budziła sprzeciwu, ponieważ seksualne współżycie powinno być kontynuowane w małżeństwie także jako wyraz więzi i radości.
W kulturze greckiej poglądy medyków co do masturbacji były podzielone od najstarszych czasów. Od Hipokratesa, (V wiek p.n.e.), wywodzi się pogląd, że nadmierne używanie rozkoszy seksualnych wiedzie do wielu schorzeń. Było to uwarunkowane ówczesnym stanem wiedzy, a zwłaszcza błędnymi poglądami co do powstawania i roli nasienia w ustroju człowieka. Hipokrates sądził, że nasienie zbiera się i oddziela z całego ciała, a przede wszystkim z głowy. Widać tu wpływ Demokryta na poglądy Hipokratesa, który przyjął teorię pangenezy sprzeczną z poglądami Alkmeona i Hippona. Hipokrates przyjmował także istnienie nasienia kobiety.
W starożytności uważano nasienie za najważniejszy humor (ciecz, płyn) ożywiający ciało, utrata musiała więc powodować poważne zaburzenia. Nasieniu przypisywano działanie, jakie w ustroju mają hormony wydzielane przez jądra, jego utrata implikowała więc zaburzenia, jakie następują wskutek wypadnięcia działania wewnątrzwydzielniczego jąder.
Za nasienie uważano wówczas każdy wyciek z cewki moczowej, m.in. ropne wycieki na tle zapaleń nieswoistych i rzeżączkowych, stąd objawy tych chorób uważano za następstwa utraty nasienia. Hipokrates opisał choroby pochodzące z lubieżności (m.in. z masturbacji) pod nazwą wyniszczenia grzbietowego:
- Choroba ta napada lubieżników i niszczy im mlecz, czyli stos pacierzowy. Nie mają oni gorączki i chociaż dobrze jedzą, chudną i niszczeją. Zdaje im się, jakby mrowie z głowy wzdłuż pacierza im zstępowało. Ile razy na stolec lub z uryną idą, sok nasienny bardzo rozrzedzony tracą. Nie są zdolni do płodzenia i przez sen częstokroć lubieżne uczynki spełniają. Przechadzki, zwłaszcza po przykrych drogach, dech im odejmują, osłabiają ich, nabawiają szumu w uszach i ciężkości głowy. Na ostatek gorączka kończy ich życie.
Epikur uważał nasienie za cząstkę duszy i ciała. Hippon z Samos, filozof i fizyk, twierdził, że nasienie pochodzi z rdzenia kręgowego, a każdy upust nasienia powoduje ubytek części rdzenia kręgowego. Drżenie ciała, jakie występuje w czasie orgazmu i wytrysku nasienia, uznawano za zjawisko podobne do drgawek padaczkowych, skąd wyprowadzano wniosek, że orgazm miał wywoływać zaburzenia psychiczne. Stąd powstało mniemanie, że czynności seksualne, kończące się wytryskiem i orgazmem, mogą powodować wystąpienie zaburzeń psychicznych. Następstwem tych spekulacji były próby leczenia padaczki poprzez kastrację. "Choroba" ta rozpoznawana była jeszcze na przełomie XIX i XX wieku.
W starożytnym Rzymie stosowano aparaty, które miały na celu zachowanie czystości i zapobieganie masturbacji (a także w ogóle wytrysku nasienia). Caelius Aurelianus, jeden z najwybitniejszych lekarzy, zalecał przykładanie w okolicy lędźwiowej cienkich płyt ołowianych, aby utrudniać pobudzenie narządów płciowych.
Duże znaczenie dla oceny zdrowotnych następstw masturbacji i wszystkich innych form aktywności seksualnej miał pogląd Galena, że opróżnianie się organizmu z nasienia jest zdrowe i konieczne. Ma to związek z obawami Galena, że zatrzymywane nasienie rozkłada się w organizmie i wywołuje szkodliwe następstwa, w wyniku zatrucia.
Epoka średniowieczna, charakteryzująca się tendencjami ascetycznymi upatrywała w ograniczeniu seksu nie tyle konieczność społeczną, ile w ogóle ideał moralny. Stąd też wszelkie czynności płciowe, m.in. masturbacja (o ile nie służyły celowi rozmnażania się), były uważane za grzeszne i potępiane.
W XVIII wieku ukazało się dzieło Tissota, lekarza z Lozanny, Onanizm, czyli rozprawa o chorobach spowodowanych przez masturbację. Według niego nie ma żadnej choroby, której nie można wywieść z masturbacji, jest ona bowiem przyczyną impotencji, niepłodności, suchot, epilepsji, reumatyzmu, ślepoty, rzeżączki, zaparć, hemoroidów, obłędu, niedorozwoju umysłowego, przedwczesnej śmierci lub samobójstwa.
W XIX wieku większość psychiatrów hołdowała przekonaniu o szkodliwości masturbacji, którą uważano za przyczynę chorób psychicznych, chociaż niektórzy, jak np. Jean-Étienne Dominique Esquirol, uważali, że masturbacja nie powinna być oceniana jako przyczyna chorób psychicznych, lecz jako ich objaw. Niektórzy badacze wywodzili niski głos kobiety z ekscesów seksualnych lub zbyt częstych masturbacji łechtaczkowych; do dobrego tonu należał wówczas wysoki głos kobiety, który uchodził za oznakę jej niewinności.
Dopiero rozwój naukowej seksuologii w XX wieku pozwolił na obalenie fałszywych poglądów dotyczących szkodliwości czynności seksualnych, m.in. masturbacji.
Masturbacja a religia
Katolicyzm
W nauczaniu Kościoła katolickiego masturbacja jest niedojrzałym sposobem przeżywania seksualności z powodu oderwania od więzi małżeńskiej i od płodności. Niesie więc negatywne tego konsekwencje:
- Powoduje nadmierną koncentrację na fizyczności, co może doprowadzić do uzależnienia i nałogu.
- Blokuje motywację do rozwoju i szukania radości w innych dziedzinach życia.
- Masturbacja skłania do zamknięcia się w sobie, sprzyja izolacji i samotności. Prowadzi do silnego napięcia psychicznego i poczucia winy.
Ta sfera – jak i wszystkie inne – powinna podlegać pracy nad sobą i wysiłkowi samowychowania[16].
Katechizm Kościoła Katolickiego z 1992 roku stwierdza, że "masturbacja jest aktem wewnętrznie i poważnie nieuporządkowanym. Bez względu na świadomy i dobrowolny motyw użycie narządów płciowych poza prawidłowym współżyciem małżeńskim w sposób istotny sprzeciwia się celowości.(...)".
Odpowiedzialność człowieka nie jest jednak w każdym przypadku taka sama: "W celu sformułowania wyważonej oceny odpowiedzialności moralnej konkretnych osób i ukierunkowania działań duszpasterskich należy wziąć pod uwagę niedojrzałość uczuciową, nabyte nawyki, stany lękowe lub inne czynniki psychiczne czy społeczne, które mogą zmniejszyć, a nawet zredukować do minimum winę moralną"[17].
Protestantyzm
Wśród wielu wyznań określanych wspólnym terminem jako protestanckie poglądy na tę kwestię są bardzo różne. Kościoły postreformacyjne (luteranizm, kalwinizm) nie przykładają dużej wagi do znaczenia moralnego tej czynności i raczej nie traktują masturbacji jako czyn naganny. Inaczej tę sprawę widzą wyznawcy kościołów ewangelikalnych i fundamentalnych. Większość z nich traktuje masturbację jako grzech, gdyż wynika z pożądliwych myśli, podniecenia seksualnego i/lub z oglądania zdjęć pornograficznych, dlatego nauczają, że to z tymi problemami trzeba się uporać. Jeśli człowiek zwycięży i porzuci grzech pożądania i pornografii, problem masturbacji nie będzie się pojawiał[18].
Islam
W islamie praktyka ta jest uważana za grzech unieważniający post. Według hadisu przekazanego przez Hasana ibn Arfaha, Mahomet powiedział[19]:
Siedmiu ludzi jest tak odrażających, że Allah nie spojrzy na nich w Dzień Sądu:
- ↑ Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego on-line
- ↑ Breeding Soundness Examination of the Stallion
- ↑ a b The Kinsey Institute Data from Alfred Kinsey's studies. Opublikowane online.
- ↑ M. Gerressu, CH. Mercer, CA. Graham, K. Wellings i inni. Prevalence of masturbation and associated factors in a British national probability survey.. „Arch Sex Behav”. 37 (2), s. 266-78, Apr 2008. DOI: 10.1007/s10508-006-9123-6. PMID: 17333329.
- ↑ a b c d e f Knowles, J. (2002). Masturbation – From Stigma to Sexual Heal. Planned Parenthood Federation of America. Opublikowane online.
- ↑ a b Zbigniew Lew-Starowicz (2001). Czy masturbacja jest szkodliwa? Gazeta.pl Zdrowie, Opublikowane online.
- ↑ a b Shuman, T.C. (2006). Your Guide to Masturbation. WebMd.com, Opublikowane online.
- ↑ J. Giles. No such thing as excessive levels of sexual behavior.. „Arch Sex Behav”. 35 (6), s. 641-2; author reply 643-4, Dec 2006. DOI: 10.1007/s10508-006-9098-3. PMID: 17109229.
- ↑ Douglas Fox, Adelaide (2003). Masturbating may protect against prostate cancer. New Scientist.
- ↑ CoolNurse.com It's Normal, Healthy and Okay to Masturbate! Opublikowane online. (Strona z certyfikatem HON)
- ↑ a b Webber, Ch. (2005). Masturbation for women. NetDoctor.co.uk. Opublikowane online. (Strona z certyfikatem HON)
- ↑ Masturbation "cuts cancer risk", BBC NEWS (en)
- ↑ Robin R. Baker, Bellis, Mark A.. Human sperm competition: Ejaculate manipulation by females and a function for the female orgasm.. „Animal Behaviour”. 5 (46), s. p887, 23p, November 1993. DOI: 10.1006/anbe.1993.1272.
- ↑ Kristine M. Krapp, Jeffrey Wilson: The Gale encyclopedia of children's health infancy through adolescence. Detroit, Mich.: Thomson Gale, 2005, s. 1148. ISBN 0-7876-9429-0.
- ↑ Leiblum, S.R. i Rosen, R.C. (2005). Terapia zaburzeń seksualnych. Gdańsk: GWP.
- ↑ ks. M. Dziewiecki: "Nieszczęsne oblicza ludzkiej seksualności"
- ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego, 2352
- ↑ Stanowisko chrześcijan ewangelicznych
- ↑ Is mastrubation is haram in Islam? What are the things to control this act, Islam.tc
