Szisza: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Wycofano edycje użytkownika 83.1.41.58 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Marcgal.
Co do zdrowia
Znacznik: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć)
Linia 12: Linia 12:


== Skutki zdrowotne ==
== Skutki zdrowotne ==
Palenie sziszy może być bardziej szkodliwe dla zdrowia niż palenie papierosów<ref>[http://www.mayoclinic.com/health/hookah/AN01265 Hookah smoking: Is it safer than cigarettes? – MayoClinic.com]</ref><ref>[http://www.theaustralian.news.com.au/story/0,20867,21396451-2703,00.html Egyptians warned on pipe smoking | The Australian]</ref><ref>[http://www.newstarget.com/013035.html Health experts say smoking hookah causes considerable dental health problems]</ref>. [[dym tytoniowy|Dym]] wdychany z sziszy zawiera substancje powodujące raka płuc, choroby układu sercowo-naczyniowego i inne choroby<ref name="Knishkowy-2005"/>. WHO ocenia, że w regionie wschodnim basenu Morza Śródziemnego palenie sziszy odpowiada za około 17% przypadków [[gruźlica|gruźlicy]]<ref>[http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=77426 Water pipe smoking a significant TB risk – IRIN News, March 2008]</ref>. Wdychana [[nikotyna]] może powodować [[uzależnienie]]<ref name="Maziak-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = Maziak | imię = W. | nazwisko2 = Ward | imię2 = KD. | nazwisko3 = Eissenberg | imię3 = T. | tytuł = Factors related to frequency of narghile (waterpipe) use: the first insights on tobacco dependence in narghile users. | czasopismo = Drug Alcohol Depend | wolumin = 76 | numer = 1 | strony = 101-6 | miesiąc = Oct | rok = 2004 | doi = 10.1016/j.drugalcdep.2004.04.007 | pmid = 15380294}}</ref>. Jedno palenie sziszy trwa zazwyczaj ponad 40 minut i składa się z 50–200 zaciągnięć o objętości 0,15-0,5 litra na każde zaciągnięcie<ref>{{Cytuj pismo | autor=Shihadeh A., Azar S., Antonios C., Haddad A | tytuł=Towards a topographical model of narghile water-pipe café smoking: a pilot study in a high socioeconomic status neighborhood of Beirut, Lebanon. | rok=2004 | czasopismo=Pharmacol Biochem Behav | doi=10.1016/j.pbb.2004.06.005 | wolumin=1 | oznaczenie=<nowiki/>Sep;79 | pmid= 15388286 | strony=75-82}}</ref>. W związku z tym palacze sziszy są narażeni w dłuższym okresie na większą ilość dymu w porównaniu do palaczy papierosów, u których objętość wdychana wynosi 0,5-0,6 litra na papierosa<ref>{{Cytuj pismo | autor=Djordjevic MV., Stellman SD., Zang E | tytuł=Doses of nicotine and lung carcinogens delivered to cigarette smokers. | rok=2000 | czasopismo=J Natl Cancer Inst | doi= | wolumin=2 | oznaczenie=<nowiki/>Jan 19;92 | pmid= 10639511 | strony=106-11}}</ref><ref name="Shihadeh-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = Shihadeh | imię = A. | nazwisko2 = Azar | imię2 = S. | nazwisko3 = Antonios | imię3 = C. | nazwisko4 = Haddad | imię4 = A. | tytuł = Towards a topographical model of narghile water-pipe café smoking: a pilot study in a high socioeconomic status neighborhood of Beirut, Lebanon. | czasopismo = Pharmacol Biochem Behav | wolumin = 79 | numer = 1 | strony = 75-82 | miesiąc = Sep | rok = 2004 | doi = 10.1016/j.pbb.2004.06.005 | pmid = 15388286}}</ref>.
Palenie sziszy nie jest szkodliwe dla zdrowia <ref>[http://www.mayoclinic.com/health/hookah/AN01265 Hookah smoking: Is it safer than cigarettes? – MayoClinic.com]</ref><ref>[http://www.theaustralian.news.com.au/story/0,20867,21396451-2703,00.html Egyptians warned on pipe smoking | The Australian]</ref><ref>[http://www.newstarget.com/013035.html Health experts say smoking hookah causes considerable dental health problems]</ref>. [[dym tytoniowy|Dym]] Jedno palenie sziszy trwa zazwyczaj ponad 40 minut i składa się z 50–200 zaciągnięć o objętości 0,15-0,5 litra na każde zaciągnięcie<ref>{{Cytuj pismo | autor=Shihadeh A., Azar S., Antonios C., Haddad A | tytuł=Towards a topographical model of narghile water-pipe café smoking: a pilot study in a high socioeconomic status neighborhood of Beirut, Lebanon. | rok=2004 | czasopismo=Pharmacol Biochem Behav | doi=10.1016/j.pbb.2004.06.005 | wolumin=1 | oznaczenie=<nowiki/>Sep;79 | pmid= 15388286 | strony=75-82}}</ref>. W związku z tym palacze sziszy są narażeni w dłuższym okresie na większą ilość dymu w porównaniu do palaczy papierosów, u których objętość wdychana wynosi 0,5-0,6 litra na papierosa<ref>{{Cytuj pismo | autor=Djordjevic MV., Stellman SD., Zang E | tytuł=Doses of nicotine and lung carcinogens delivered to cigarette smokers. | rok=2000 | czasopismo=J Natl Cancer Inst | doi= | wolumin=2 | oznaczenie=<nowiki/>Jan 19;92 | pmid= 10639511 | strony=106-11}}</ref><ref name="Shihadeh-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = Shihadeh | imię = A. | nazwisko2 = Azar | imię2 = S. | nazwisko3 = Antonios | imię3 = C. | nazwisko4 = Haddad | imię4 = A. | tytuł = Towards a topographical model of narghile water-pipe café smoking: a pilot study in a high socioeconomic status neighborhood of Beirut, Lebanon. | czasopismo = Pharmacol Biochem Behav | wolumin = 79 | numer = 1 | strony = 75-82 | miesiąc = Sep | rok = 2004 | doi = 10.1016/j.pbb.2004.06.005 | pmid = 15388286}}</ref>.
Porównanie zużycia tytoniu wskazuje, że jedno nabicie sziszy oznacza spalenie 5–10 g tytoniu na osobę, co odpowiada 5–10 papierosom (zakładając że jedną fajkę palą 4 osoby).


Paląc sziszę wciąga się do płuc parę z domieszką dymu tytoniowego.
Chociaż filtr wodny chłonie pewną ilość nikotyny z dymu tytoniowego, jej ilość nadal sprawia, że palacz (nawet palący tylko okazjonalnie<ref>[http://www.fajkawodna.org/index.php?option=com_content&task=view&id=53&Itemid=41 Sheesha - Wszystko o fajce wodnej - Nargile a zdrowie<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>) jest narażony na wystarczającą ilość nikotyny, która spowoduje uzależnienie<ref>{{Cytuj pismo | autor=Maziak W., Ward KD., Afifi Soweid RA., Eissenberg T | tytuł=Tobacco smoking using a waterpipe: a re-emerging strain in a global epidemic. | rok=2004 | czasopismo=Tob Control | doi=10.1136/tc.2004.008169 | wolumin=4 | oznaczenie=<nowiki/>Dec;13 | pmid= 15564614 | strony=327-33}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | autor=Shafagoj YA., Mohammed FI., Hadidi KA | tytuł=Hubble-bubble (water pipe) smoking: levels of nicotine and cotinine in plasma, saliva and urine. | rok=2002 | czasopismo=Int J Clin Pharmacol Ther | doi= | wolumin=6 | oznaczenie=<nowiki/>Jun;40 | pmid= 12078938 | strony=249-55}}</ref>. Ponadto para wodna z sziszy powoduje, że dym jest mniej drażniący i może dawać fałszywe poczucie bezpieczeństwa, a także zmniejsza obawy dotyczące oddziaływania na zdrowie<ref name="Knishkowy-2005">{{Cytuj pismo | nazwisko = Knishkowy | imię = B. | nazwisko2 = Amitai | imię2 = Y. | tytuł = Water-pipe (narghile) smoking: an emerging health risk behavior. | czasopismo = Pediatrics | wolumin = 116 | numer = 1 | strony = e113-9 | miesiąc = Jul | rok = 2005 | doi = 10.1542/peds.2004-2173 | pmid = 15995011}}</ref>.
W innych badaniach wykazano, że [[Dym tytoniowy|palenie tytoniu]] (melasy tytoniowej) za pomocą sziszy przez 45 minut dostarcza wiele więcej substancji smolistych i [[tlenek węgla|tlenku węgla]] (około 5-10%) niż paczka papierosów<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.usatoday.com/news/nation/2005-12-28-hookah-trend_x.htm |tytuł=Hookah trend is puffing along |data=28 grudnia 2005 |wydawca=USA Today}}</ref>.


Niektóre firmy tytoniowe podają, że fajka wodna zawiera 0,0% substancji smolistych, ale jest to tylko wprowadzające w błąd stwierdzenie, ponieważ substancje smoliste powstają, kiedy tytoń się pali. Jednakże, podczas palenia sziszy, tytoń jest raczej prażony niż palony, co sprawia, że wydzielane są większe ilości substancji smolistych. Aby ustalić dokładną ilość substancji obecnych przed spaleniem tytoniu, potrzebne są dalsze badania.


Grupa badawcza WHO zajmująca się regulacją produktów tytoniowych przedstawiła w 2005 roku opiniodawczą notatkę na temat palenia tytoniu, jako fajkę wodną (sziszę) oraz stwierdzono ostatecznie, że "palenie fajki wodnej jest powiązane z wieloma szkodliwymi skutkami zdrowotnymi takim jak przy paleniu papierosów jak i mogą pojawić się również inne rzadkie niepożądane skutki zdrowotne palenia sziszy" oraz zarekomendowała, że "fajki wodne powinny podlegać takiej samej regulacji jak papierosy i inne wyroby tytoniowe"..



Pewne badania sugerują, że palenie sziszy ma w mniejszym stopniu wpływ na ryzyko rozwoju nowotworów, jednak takie badania nie są rozstrzygające (Hoffman[25], Rakower, Salem 1983 and 90, Gupta Dheeraj 2001, Tandon 1995, Lubin 1992, Hazelton 2001, Stirling 1979). W północnym regionie Iranu, gdzie zapadalność na [[rak przełyku|raka przełyku]] jest bardzo wysoka, stwierdzono że palenie sziszy jest jednym z czynników ryzyka rozwoju tego nowotworu złośliwego<ref name="Islami-2009">{{Cytuj pismo | nazwisko = Islami | imię = F. | nazwisko2 = Kamangar | imię2 = F. | nazwisko3 = Nasrollahzadeh | imię3 = D. | nazwisko4 = Møller | imię4 = H. | nazwisko5 = Boffetta | imię5 = P. | nazwisko6 = Malekzadeh | imię6 = R. | tytuł = Oesophageal cancer in Golestan Province, a high-incidence area in northern Iran - A review. | czasopismo = Eur J Cancer | wolumin = | numer = | strony = | miesiąc = Oct | rok = 2009 | doi = 10.1016/j.ejca.2009.09.018 | pmid = 19800783}}</ref>. Poziom tlenku węgla powstającego podczas palenia sziszy jest różny i zależy od typu użytego węgla.
Niektóre firmy tytoniowe podają, że fajka wodna zawiera 0,0% substancji smolistych





Szkodliwe w dużym stopniu jest palenie arabskiego tytoniu "sallun", gdyż zawiera on znacznie większą ilość nikotyny niż pojedynczy papieros. Tytoń smakowy (który według producentów zawiera około 0,5% nikotyny) w rzeczywistości może uzależniać szybciej z powodu znajdujących się w nim substancji aromatycznych, które sprawiają, że nikotyna (choć w małych ilościach) oddziałuje na organizm szybciej i mocniej<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Collins | imię = G. | nazwisko2 = Wysocki | imię2 = F. | nazwisko3 = McLagen | imię3 = A. | nazwisko4 = Shico | imię4 = M. | nazwisko5 = Buffer | imię5 = R. | tytuł = Effects of smoking flavored tobacco on health - New world of smokers. | czasopismo = Tobacco addiction. | wolumin = | numer = | strony = 58-67 | miesiąc = maj | rok = 1999 | doi = | pmid =}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.rynekzdrowia.pl/Badania-i-rozwoj/Naukowcy-palenie-fajki-wodnej-tak-samo-szkodliwe-jak-palenie-papierosow,9991,11.html |tytuł=Rynek zdrowia - Naukowcy: palenie fajki wodnej tak samo szkodliwe jak palenie papierosów |data= |wydawca=Rynek Zdrowia}}</ref>.
Szkodliwe w dużym stopniu jest palenie arabskiego tytoniu "sallun", gdyż zawiera on znacznie większą ilość nikotyny niż pojedynczy papieros. Tytoń smakowy (który według producentów zawiera około 0,5% nikotyny) w rzeczywistości może uzależniać szybciej z powodu znajdujących się w nim substancji aromatycznych, które sprawiają, że nikotyna (choć w małych ilościach) oddziałuje na organizm szybciej i mocniej<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Collins | imię = G. | nazwisko2 = Wysocki | imię2 = F. | nazwisko3 = McLagen | imię3 = A. | nazwisko4 = Shico | imię4 = M. | nazwisko5 = Buffer | imię5 = R. | tytuł = Effects of smoking flavored tobacco on health - New world of smokers. | czasopismo = Tobacco addiction. | wolumin = | numer = | strony = 58-67 | miesiąc = maj | rok = 1999 | doi = | pmid =}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.rynekzdrowia.pl/Badania-i-rozwoj/Naukowcy-palenie-fajki-wodnej-tak-samo-szkodliwe-jak-palenie-papierosow,9991,11.html |tytuł=Rynek zdrowia - Naukowcy: palenie fajki wodnej tak samo szkodliwe jak palenie papierosów |data= |wydawca=Rynek Zdrowia}}</ref>.

Wersja z 22:33, 13 lip 2011

Mieszkaniec rosyjskiej Azji Środkowej z sziszą (pocz. XX st.).
Gąsienica z Alicji w Krainie Czarów paląca sziszę.
Szisze na sprzedaż w jerozolimskim suk.
Egipska szisza

Szisza (arab. شيشة) (nazwa egipska), zwana też nargilami (arab. نرجيلة) (nazwa pochodząca z Libanu) lub argilą (arab. أرجيلة), lub hookah (arab. حقة, urdu حقہ) – rodzaj fajki wodnej do palenia. Pochodzi z Indii[1][2][3], a zyskała popularność zwłaszcza w krajach arabskich[4][5].

Zbudowana jest ona z:

  • Dzbana, najczęściej szklanego naczynia (często także miedzianego lub ceramicznego) zdobionego elementami orientalnymi, do którego nalewa się wodę (wodę z lodem, mleko, wódkę i inne ciecze)
  • Systemu metalowej rury (często ozdobionej finezyjnymi wzorami) nakładanej na wierzch, pełniącej rolę jednocześnie korka, jak i odpowiadającej za doprowadzanie powietrza i odprowadzanie dymu; zakończonej podstawką lub glinianym nakładanym naczynkiem na melasę lub susz owocowy.
  • Węża, elastycznej rurki (wykonywanej pierwotnie ze skóry), także często metalowej powleczonej materiałem lub plastikowej, zdobionej, zakończonej metalowym bądź drewnianym ustnikiem, przez którą zaciąga się dym powstały w szklanym naczyniu.

Skutki zdrowotne

Palenie sziszy nie jest szkodliwe dla zdrowia [6][7][8]. Dym Jedno palenie sziszy trwa zazwyczaj ponad 40 minut i składa się z 50–200 zaciągnięć o objętości 0,15-0,5 litra na każde zaciągnięcie[9]. W związku z tym palacze sziszy są narażeni w dłuższym okresie na większą ilość dymu w porównaniu do palaczy papierosów, u których objętość wdychana wynosi 0,5-0,6 litra na papierosa[10][11].



Niektóre firmy tytoniowe podają, że fajka wodna zawiera 0,0% substancji smolistych



Szkodliwe w dużym stopniu jest palenie arabskiego tytoniu "sallun", gdyż zawiera on znacznie większą ilość nikotyny niż pojedynczy papieros. Tytoń smakowy (który według producentów zawiera około 0,5% nikotyny) w rzeczywistości może uzależniać szybciej z powodu znajdujących się w nim substancji aromatycznych, które sprawiają, że nikotyna (choć w małych ilościach) oddziałuje na organizm szybciej i mocniej[12][13].

  1. ↑ Hookah History.
  2. ↑ Why not learn about the origin of Hookah?.
  3. ↑ A. Chattopadhyay, . Akbar. Emperor Akbar as a healer and his eminent physicians.. „Bull Indian Inst Hist Med Hyderabad”. 30 (2). s. 151-7. PMID: 12577995. 
  4. ↑ Hookah.
  5. ↑ Hookah History.
  6. ↑ Hookah smoking: Is it safer than cigarettes? – MayoClinic.com
  7. ↑ Egyptians warned on pipe smoking | The Australian
  8. ↑ Health experts say smoking hookah causes considerable dental health problems
  9. ↑ Shihadeh A., Azar S., Antonios C., Haddad A. Towards a topographical model of narghile water-pipe café smoking: a pilot study in a high socioeconomic status neighborhood of Beirut, Lebanon.. „Pharmacol Biochem Behav”. Sep;79. 1, s. 75-82, 2004. DOI: 10.1016/j.pbb.2004.06.005. PMID: 15388286. 
  10. ↑ Djordjevic MV., Stellman SD., Zang E. Doses of nicotine and lung carcinogens delivered to cigarette smokers.. „J Natl Cancer Inst”. Jan 19;92. 2, s. 106-11, 2000. PMID: 10639511. 
  11. ↑ A. Shihadeh, S. Azar, C. Antonios, A. Haddad. Towards a topographical model of narghile water-pipe café smoking: a pilot study in a high socioeconomic status neighborhood of Beirut, Lebanon.. „Pharmacol Biochem Behav”. 79 (1), s. 75-82, Sep 2004. DOI: 10.1016/j.pbb.2004.06.005. PMID: 15388286. 
  12. ↑ G. Collins, F. Wysocki, A. McLagen, M. Shico i inni. Effects of smoking flavored tobacco on health - New world of smokers.. „Tobacco addiction.”, s. 58-67, maj 1999. 
  13. ↑ Rynek zdrowia - Naukowcy: palenie fajki wodnej tak samo szkodliwe jak palenie papierosów.

Linki zewnętrzne


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szisza&oldid=27231664”