Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie: Różnice pomiędzy wersjami

Skrót: WP:PSIA
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
Matekm (dyskusja | edycje)
poprawa lw
Linia 41: Linia 41:


=== Proponowane ćwiczenia ===
=== Proponowane ćwiczenia ===
[[Plik:Projekty szkolne i akademickie.jpg|250px|right]]
[[Plik:Projekty szkolne i akademickie2.jpg|250px|right]]
* Spróbuj zachęcić uczniów lub studentów do tego, aby rozpoczęli od jednego z artykułów z poniższych list (istniejącego lub poszukiwanego):
* Spróbuj zachęcić uczniów lub studentów do tego, aby rozpoczęli od jednego z artykułów z poniższych list (istniejącego lub poszukiwanego):
** [[Wikipedia:Brakujące artykuły|Brakujące artykuły]] w różnych dziedzinach – możesz dodać nową
** [[Wikipedia:Brakujące artykuły|Brakujące artykuły]] w różnych dziedzinach – możesz dodać nową

Wersja z 02:03, 24 wrz 2010

Wstęp

Jeśli jesteś nauczycielem lub wykładowcą akademickim, zachęcamy do wykorzystywania Wikipedii w ramach zajęć jako przykładu o otwartej treści. Przeprowadzono już wcześniej wiele tego typu projektów (także w Wikipediach angielskiej i niemieckiej), które w efekcie przyczyniły się do poszerzenia wiedzy i umiejętności uczniów i studentów, jak i przyrostu użytecznych treści w Wikipedii.

Do tej pory, w wersji angielskiej, zrealizowanych zostało ponad 70 projektów (Wikipedia:School and university projects), koordynowanych przez liczne uczelnie, wśród których znalazły się m.in. Massachusetts Institute of Technology, Yale University czy University of Hong Kong.

Podstawową przewagą tego typu projektu nad zwykłym zadaniem domowym jest to, że uczeń lub student ma do czynienia z sytuacją wziętą z życia, co oznacza, że jest to nie tylko bardziej rozwijające, ale też i bardziej dla niego interesujące (na zasadzie "cały świat zobaczy mój wkład"), co zazwyczaj skutkuje dużo większym zaangażowaniem. Poza tym, taki projekt daje uczniom i studentom szansę współpracy przy tworzeniu notatek z zajęć oraz innej dokumentacji związanej z programem nauczania, a efekt ich wysiłku pozostanie dostępny online jako materiał referencyjny, a nie będzie porzucony i zapomniany, jak to zwykle ma miejsce w przypadku dokumentacji papierowej.

Należy również uwzględnić fakt, że Wikipedia cieszy się już ogromną popularnością. Jeżeli Twoja dziedzina wiedzy będzie w niej zaniedbana, stracą na tym liczni jej adepci, w tym także Twoi uczniowie czy studenci.

Pomoc w przygotowaniach

Na początek przeczytaj zalecenia dla nauczycieli i wykładowców. Natomiast artykuł zalecenia dla uczniów i studentów może być przydatny dla twoich podopiecznych. Przygotowaliśmy także szablon wykładu, który możesz swobodnie wykorzystać do opracowania koncepcji projektu, prezentacji o Wikipedii oraz do przeprowadzenia ćwiczeń.

Jeśli czujesz, że potrzebujesz lub po prostu chciałbyś, aby ktoś z Wikipedystów udzielił ci osobistego wsparcia we wprowadzeniu twoich uczniów lub studentów w reguły pracy na Wikipedii, zapraszamy na stronę Wikipedia:Akademia, gdzie można zgłosić zapotrzebowanie na przeprowadzenie warsztatów. Warsztaty takie mogą odbyć się w twojej szkole lub uczelni, na przykład w ramach jednych z początkowych zajęć. Wikipedyści, którzy będą mieli takie możliwości, chętnie się tego podejmą.

Jeżeli potrzebujesz wsparcia technicznego, czy ogólnie związanego z Wikipedią, możesz zwrócić się do przewodników lub Grupy Wsparcia.

W skrócie

Zanim przystąpisz do dalszych działań, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami. Pomogą ci rozwiać niektóre wątpliwości:

  1. Najpierw poćwicz sam. Zanim wyznaczysz zadania zaloguj się do Wikipedii i przeznacz trochę czasu na jej edytowanie. Poświęć temu na tyle dużo czasu, aby spotkać się z reakcją na swoją pracę. Jeśli doświadczysz przy tym również negatywnych opinii, nie zrażaj się, to doświadczenie pozwoli ci lepiej zrozumieć niektóre problematyczne aspekty pracy na Wikipedii. Jeśli nie chcesz wiązać tego ze swoim rzeczywistym nazwiskiem, możesz wykorzystać pseudonim – ale pamiętaj, aby utworzyć konto.
  2. Poinformuj o projekcie. Jeśli chcesz stworzyć własny projekt, najpierw ogólnie opisz co chcesz zrobić na tej stronie w sekcji "Planowane projekty". Jeśli uważasz, że projekt jest na tyle charakterystyczny, że trzeba uprzedzić o nim społeczność Wikipedii – możesz również dodać notkę na Tablicy ogłoszeń. Pozostaw w razie potrzeby swoje dane kontaktowe, najlepiej mail w postaci
    nazwa_konta (at) domena . pl
  3. Przeczytaj instrukcje. Zachęć swoich uczniów lub studentów do przejrzenia stron linkowanych z Wikipedia:Pomoc – powinny one odpowiedzieć na wiele początkowych pytań. Zalecamy także stronę z często stawianymi nam pytaniami Pomoc:FAQ.
  4. Eksperymentuj ostrożnie. Nie zachęcaj swoich uczniów lub studentów do eksperymentowania poprzez tworzenie niepotrzebnych stron i dodawanie do artykułów losowych treści. Pomimo że takie działania są wykrywane, a ich efekty usuwane bardzo szybko, to jednak artykuły nie zawsze są czyszczone automatycznie, a wikipedyści wolą angażować się w bardziej produktywną pracę nad rozwojem niniejszej encyklopedii. Co więcej – w takich sytuacjach twoi uczniowie lub studenci mogą zostać zablokowani za "wandalizm". W wyjątkowych przypadkach może to spowodować zablokowanie możliwości edycji Wikipedii z terenu całej szkoły czy uczelni. Jeśli chcesz, aby twoi uczniowie lub studenci najpierw "przetestowali wiki", zachęć ich do przeczytania stron pomocy i skieruj ich na stronę brudnopisu w celu przeprowadzenia wszelakich testowych edycji.
  5. Testowanie i unikanie problemów. Może się okazać, że w twoim przypadku dobrym pomysłem będzie uruchomienie swojej własnej wiki i prowadzenie eksperymentów właśnie tam. Jeśli tak, użyj oprogramowania MediaWiki, które można zainstalować w systemie Linux, Windows lub Mac OS X – jak opisano w przewodniku[1]. Jeśli niektórzy z twoich uczniów lub studentów nie chcą umieszczać opracowanych przez siebie materiałów w Wikipedii (co oznacza, że muszą udostępnić je na wolnej licencji GFDL), mogą użyć zainstalowanej wiki do wykonania wyznaczonego im zadania.
  6. Nazwy kont. Nie zalecamy tworzenia kont użytkowników o nazwach numerycznych odpowiadających numerom indeksów lub legitymacji. Chociaż może się wydawać, że jest to dobry pomysł, to jeśli twoi uczniowie lub studenci zechcą po zakończeniu projektu kontynuować edytowanie Wikipedii, mogą woleć robić to pod swoim prawdziwym nazwiskiem lub stosownym pseudonimem. Edycje przeprowadzane z kont o podobnych nazwach mogą też wprowadzać w błąd innych wikipedystów.
  7. Prawa autorskie. Przypominamy o zastrzeżeniach licencyjnych Wikipedii. Wiele informacji dostępnych w internecie nie jest do darmowego wykorzystania, a nawet w takim wypadku, warunki ich udostępniania mogą nie być zgodne z naszą licencją. Odnosi się to zarówno do tekstu jak i do grafik. Weź pod uwagę, że twoi uczniowie lub studenci będą prawdopodobnie pracowali z notatkami z twoich zajęć. Upewnij się, że jest to dopuszczalne. Co więcej, sprawdź, kto jest rzeczywistym właścicielem wszelkich prac stworzonych podczas zajęć. Jeśli właścicielem jest twoja uczelnia lub szkoła, dowiedz się czy można je udostępniać. Jeśli właścicielami są twoi uczniowie lub studenci, zapewnij sobie ich (najlepiej pisemną) zgodę na to, aby móc od nich wymagać dodawania materiałów do Wikipedii.
  8. Nie umieszczamy twórczości własnej. Wikipedia, jako encyklopedia, nie jest odpowiednim miejscem do umieszczania nowych, nieopublikowanych nigdzie indziej pomysłów lub odkryć. Korzystamy głównie z weryfikowalnych źródeł wtórnych. Więcej informacji i odpowiednie zalecenia znajdziesz na stronach "Nie przedstawiamy twórczości własnej" oraz "Czym Wikipedia nie jest".
  9. Analiza i podsumowanie. Będziemy bardzo wdzięczni jeśli opiszesz rezultaty swojego projektu. Może mieć to formę odrębnej strony, jeśli tekst jest długi, lub punktu umieszczonego bezpośrednio na tej stronie, w sekcji "Zamknięte projekty".

Propozycje i wskazówki

Zasady Wikipedii są kombinacją wytycznych pisanych oraz zwyczajowych i mogą być początkowo trudne do szybkiego przyswojenia dla nowych użytkowników. Większość wikipedystów chętnie pomaga nowym użytkownikom tłumacząc im jak pracujemy. Z drugiej strony, w kontekście twoich zajęć, szczerze zalecamy, abyś najpierw sam udzielał się tutaj i zapoznał z Wikipedią zanim przyślesz tu swych uczniów lub studentów. Twoi podopieczni napotkają tutaj mniej problemów, jeśli będziesz mógł zapewnić im odpowiednie wprowadzenie.

Jest szczególnie istotne, aby rozważyć co twoi uczniowie lub studenci mają wnieść do projektu i jak się w nim udzielać. Wikipedia jest encyklopedią i ma do pewnego stopnia rozmyte standardy pisania haseł i doboru ich tematyki. Zapoznanie się z artykułem czym Wikipedia nie jest pomoże ci poznać granice tematyczne naszych haseł. Dla niektórych dziedzin dyskutowane i spisywane są kryteria encyklopedyczności, które warto uwzględnić przy doborze zadań.

Ponieważ Wikipedia ciągle się rozwija, uczniowie i studenci mogą mieć problem ze znalezieniem odpowiednich zagadnień, o których artykuły jeszcze nie istnieją. Jeśli nie masz propozycji odpowiednich tematów haseł, zachęcamy raczej do wykorzystania poniższych, niż wymagania od uczniów lub studentów samodzielnego wymyślenia własnych.

Szablon wykładu

Mamy szablon, który może być w łatwy sposób skopiowany i dostosowany do stworzenia wiki-konspektu dla twojego wykładu o Wikipedii. Jest dostępny tutaj: Szablon wykładu.

Proponowane ćwiczenia

  • Spróbuj zachęcić uczniów lub studentów do tego, aby rozpoczęli od jednego z artykułów z poniższych list (istniejącego lub poszukiwanego):
  • Zasugeruj uczniom lub studentom, aby istniejące "osierocone" artykuły podlinkowali w odpowiednich hasłach:
  • Uczniowie i studenci mogą udzielać się w obszarach tematycznych, które wymagają poprawy lub trwają prace nad ich poszerzaniem:
  • Uczniowie i studenci mogą pracować przy ilustrowaniu haseł:
 Zobacz też: Wikipedia:Kooperacja.
  • Uczniowie i studenci mogą dodawać cytowania do istniejących stron, pomagając zwiększyć weryfikowalność i wiarygodność Wikipedii, przy okazji poznając istotność materiałów źródłowych (Wikipedia:Bibliografia).
  • Uczniowie i studenci mogą rozwijać materiały na siostrzanych projektach Wikipedii: dodawać zdjęcia oraz materiały multimedialne na Commons (lista potrzebnych grafik), rozwijać podręczniki na Wikibooks, uzupełniać słowniki na Wikisłowniku, ćwiczyć warsztat dziennikarski na Wikinews, porządkować teksty źródłowe na Wikiźródłach czy też cytaty na Wikicytatach. Projekty te nie są częścią Wikipedii, więc wymagane będzie założenie tam osobnego konta.

Bieżące projekty

Planowane projekty

brak projektów w tej kategorii

Zrealizowane projekty

Niezrealizowane projekty

Zobacz też

  1. Jest on dość ascetyczny i adresowany dla zaawansowanych informatycznie osób. Mniej zaawansowani i pracujący w systemie Windows mogą skorzystać z instalki WAMPnM – jej adres jest wskazany na stronie Lokalna wikipedia. Instalka zawiera MediaWiki w wersji 1.6.x, czyli już dość leciwą. Autorem tej instalki jest wikipedianin Ency